Okumak üzere olduğunuz makale, Charles Johnson tarafından kaleme alınmış ve Efsa tarafından Türkçe ’ye çevrilmiştir. Esasen 1 Aralık 2007 tarihinde Rad Geek People’s Daily’de, 26 Ağustos 2015’te ise C4SS’te Benjamin Tucker on Anarcho-Capitalism başlığı altında yayınlanmıştır.
Açıkçası Benjamin Tucker’ın “anarko-kapitalizm” hakkında doğrudan bir fikir beyan ettiği söylenemez çünkü bu terim onun ölümünden yıllar sonra ve cezri siyasetten emekli olmasından onlarca yıl sonrasına kadar ortaya atılmamıştı bile. Ancak Tucker’ın anarşizm, sosyalizm ve kapitalizm kavramları arasındaki ilişkiler hususunda söyleyecek epeyce şeyi vardı ve bunlara göz atmak fayda sağlayabilir.
Bu soru kısmen tarihi bir merak meselesi olsa da kısmen de çoğunlukla hararetli geçen eski bir tartışmaya ışık tutmaya yardımcı olabileceği için önemlidir. Murray Rothbard ya da David Friedman gibi kapitalizm yanlısı anti-devletçiler kendilerini “anarko-kapitalist” olarak tanımladıklarında ya da kendi konumlarını yalın bir “anarşizm” biçimi olarak tanımladıklarında ya da anarko-kapitalizmi Benjamin Tucker, Lysander Spooner, Victor Yarros ve diğerlerinin serbest piyasa bireyci anarşizminin yakın bir akrabası olarak belirlediklerinde deliye dönme eğiliminde olan bazı anti-kapitalist anarşist gruplar – çoğu komünist ya da kolektivist anarşistler – vardır. Bu noktada, anarko-kapitalizmin gerçek bir anarşizm biçimi mi yoksa sahtekarlıkla anarşizm olarak yutturulmaya çalışılan sağcı devletçilik karşıtlığının alakasız bir biçimi mi olduğu üzerine hararetli bir tartışma başlar. Tartışma genellikle anarşist gelenek kavramına odaklanır ve tartışma (1) kapitalizm yanlısı bir pozisyonun bu geleneğin temel ve sürekli unsurlarıyla uyumsuz olup olmadığı; ve (2) anarko-kapitalizmin bu geleneğin meşru bir parçası mı yoksa geleneksel anarşizmden sadece bazı terminoloji ve birkaç slogan aşırmış bağımsız ve temelde yabancı bir ideoloji mi olduğu sorusuna döner. İşte bireyci anarşistlerin kavgaya sürüklendiği yer de burasıdır.
Sosyal anarşistler ve anarko-kapitalistler, 19. yüzyılın sonları, 20. yüzyılın başlarındaki bireyci anarşistlere kimin sahip çıkacağı hususunda birbirleriyle cedel etmek için bir hayli zaman öldürüyorlar. Anarko-kapitalistler Özgürlük halkasının serbest piyasalara, serbest rekabete, özel mülkiyete ve komünizme muhalefete verdiği amansız vurgunun altını çiziyorlar. Sosyal anarşistler, Tucker ve arkadaşlarının kendilerini “sosyalistler” olarak tanımlamalarına, kapitalist ve toprak ağası sınıflarına yönelik vazıh saldırılarına, şiddet içermeyen emek savaşı şeklinde özdeşleşmiş olmalarına ve kredi faizi, toprak rantına ilişkin analizlerine dikkat çekiyorlar., sermayenin kiralanmasından elde edilen kârlar, vb. devletin yaratıkları olarak, mülk sahibi sınıflara ayrıcalıklar ürettiler. Şu anda bu şerh edilmiş argümanlarına çok derinden girmek istemiyorum; başka yerlerde yer alan anlamsal zorluklardan bazılarını (1, 2, 3, vb.) Zaten konu edinmiştim. Üstelik Roderick’in Austro-Athenian Empire’da (2007-04-01) konuyla ilgili birkaç mükemmel yazısı var: Against Anarchist Apartheid ve daha yakın zamanda Austro-Athenian Empire (2007-11-11): Voltairine de Cleyre, Anarcho-capitalist? Şimdilik, argümanın her iki tarafının da hem büyük ölçüde doğru hem büyük ölçüde yanlış olduğunu söylemek yeterlidir; birçok anarko-kapitalist, bireyci sınıf, imtiyaz ve sömürü anlayışının sosyalist fiyaskolarını gizlemek veya göz ardı etmek için çıldırtıcı derecede seçici davrandı ve bu bireycileri önemli ölçüde yoldan çıkarttı. Ancak sosyal anarşistler, çoğunlukla Tucker, Spooner, Yarros, de Cleyre vb.’nin gerçekte olduklarından çok daha azametli görünmesine ve mühim derecede daha az mülkiyetçi görünmesine hizmet eden bireycilerin savlarını açıklama konusunda yel gibiydiler ve kolektivist, komünist sosyalizme gerçekte olduğundan daha hayırhahlardı. Bu arada, sosyal anarşistlerin anarko-kapitalist teoriyi yeniden inşası o kadar vahşice, merhametsizce ve Sol ve Sağ ve Liberter Forum döneminde Karl Hess ve Murray Rothbard gibi merkezi şahsiyetler tarafından benimsenen anarko-kapitalizm versiyonlarından o kadar uzaktır ki dürüst olmak gerekirse bunu halka göstermekten utanmaları gerek.
Her halükârda, ben de anarko-kapitalist ya da sosyal anarşist olmadığım, bireyci bir anarşist olduğum için, iki kavgayı izlemek biraz yorucu olmadıkça, kavgada pek bir yargım yok. Hareket içindeki bireyci eğilim, âdeta ölmüş büyükannelerinin vasiyetnamesinin içeriği üzerinde tartışıyorlarmış gibi. Hâlâ bir grup anarko-kapitalist ve sosyal anarşiste kendi adımıza konuşmak üzereyiz ve buna pek ihtiyacımız yok. Ancak şerh edilmiş argümanlarının çoğunu bir kenara bırakırsak, sosyal anarşistlerin rutin olarak “anarşist gelenek” hakkında ileri sürdükleri ve biraz daha yakından incelenmesi gereken birkaç iddia var.
İlk olarak, sosyal anarşistler, gerçek anarşizm için hükümetsiz bir pozisyonun gerekli olduğunu, ancak yeterli olmadığını iddia ederler; ikincisi, geleneksel anlamda anarşistlerin anarşizmi yalnızca Devletin ortadan kaldırılmasını değil, aynı zamanda oldukça sağlam bir biçimde kapitalizme karşı çıkmayı savunma biçiminde anlaşıldığını ve anti-kapitalist konumun tüm gerçek geleneksel anarşizmler için anti-devletçi duruşun olduğu kadar temel olduğunu iddia ederler. Bu nedenle, Benjamin Tucker’ın gerçekten de kendisini anarşist bir sosyalist olarak adlandırdığını, bireycilerin gerçekten de ücretli işçilerin işverenler tarafından sistematik olarak sömürüldüğüne, işe alınmayan toprak sahipleri yerine gecekonduları desteklediklerine inandıklarını kanıtlamak için kağıda döktüğü ama üstünde düzenleme yapmadığı bir yazı yazdı, kapitalistlerin, toprak ağalarının ve para baronlarının pazardaki ekonomik üstünlüğü, gerçekten serbest bir piyasada çökecek olan, hükümet ayrıcalığının bir yaratığıydı. (Aslında bu pozisyonun Karl Hess’in pozisyonundan ya da Rothbard’ın Confiscation and the Homestead Principle’daki pozisyonundan nasıl radikal bir şekilde farklı olması gerektiği benim için hiç de açık değil. Ama her neyse). Tucker ve yoldaşlarının kendilerini bireyciler kadar sosyalist olarak gördükleri ve sosyalizmlerini mevkiileri için çok önemli gördükleri kesinlikle doğrudur. Fakat bu geleneksel anarşistler, çağdaş sosyal anarşistlerin anarşizm teriminin anlamı veya anarşist geleneğin temel özellikleri hakkındaki yorumlayıcı iddialarıyla gerçekten hemfikir miydi?
Roderick kısa süre önce Voltairine de Cleyre’in bireyci anarşist dönemindeki tutumu hakkında iyi bir gönderi yayınladı. (De Cleyre daha sonra pozisyonunu bireyci anarşizmin reddi olduğunu anladı ve sosyal anarşistlerin sıklıkla talep ettikleri gibi anarko-komünizme tebdil ederek anlayışının şekli değişti ama aslında onun sonraki tutumu daha çok bireyci ve komünist topluluklar bir arada var olabilir şeklinde olacak.) Şimdiyse Tucker, ilk olarak 1890’da Özgürlük için kaleme aldığı ve ardından Instead of a Book ‘da yeniden bastığı bir köşe yazısında. Tucker, Hugh Pentecost’un radikal makalesi The Twentieth Century’de sosyalizm ve anarşizmin tanımlarını vermeye yönelik açık bir girişime yanıt veriyordu. Boldface kısmı bana ait.
Şimdi bir başka Yirminci Yüzyıl tanımını ele alalım: Anarşizm. Bu tanımın yer aldığı makalenin sayısı elimde olmadığı için tam olarak aktaramıyorum. Ama iş birliğine olan inancı Anarşizmin olmazsa olmazı haline getirdiği kesin. Bu da Sosyalizm tanımı kadar hatalıdır. İş birliği, Anarşizm için, Sosyalizm için güç ne kadar gerekli ise o kadar gereksizdir. Anarşistlerin çoğunluğunun iş birliğine inanıyor olması onları Anarşist yapmaz, tıpkı Sosyalistlerin çoğunluğunun güce inanıyor olmasının onları Sosyalist yapmadığı gibi. Sosyalizm ne özgürlükten yanadır ne de özgürlüğe karşıdır; Anarşizm ise özgürlükten yanadır ve ne başka bir şeyden yanadır ne de başka bir şeye karşıdır. Anarşi iş birliğinin anasıdır- evet, tıpkı özgürlüğün düzenin anası olması gibi; ancak, tanım gereği, özgürlük düzen değildir, Anarşizm de işbirliği değildir.
Anarşizmi, özgürlüğün eşitliğiyle bağdaşan en büyük miktarda özgürlüğe olan inanç olarak tanımlıyorum; ya da başka bir deyişle, istila etme özgürlüğü dışında her özgürlüğe inanç olarak.
Yirminci Yüzyıl tanımlarına göre Sosyalizmin Anarşistleri dışladığı, Liberty’nin tanımlarına göre ise bir Sosyalistin Anarşist olabileceği veya olmayabileceği ve bir Anarşistin Sosyalist olabileceği veya olmayabileceği gözlemlenecektir. Bilimsel kesinliği gevşeterek, kısaca ve genel olarak, Sosyalizmin hırsızlıkla bir savaş olduğu ve Anarşizmin otoriteyle bir savaş olduğu söylenebilir. İki ordu- Sosyalizm ve Anarşizm- ne bir arada bulunur ne de dışlayıcıdır; ama örtüşmektedirler. Birinin sağ kanadı diğerinin sol kanadıdır. Anarşist Sosyalist’in -ya da kendisine söylemeyi tercih edebileceği şekliyle Sosyalist Anarşist’in- erdemi ve üstünlüğü, her ikisinde de ortak olan kanatta savaşması gerçeğinde yatmaktadır. Elbette, hırsızlık otoriteye dayandığı ve ikincisini yok etmek, birincisini yok etmek anlamına geldiği için, her Anarşistin fiilen bir Sosyalist olduğu bir anlamda söylenebilir. Ama bilinçsizce ne arzulayan ne niyet eden ne de bunu bilmeyen birine Sosyalist adını vermek pek uygun görünmemektedir. — Benjamin Tucker, Armies that Overlap, Instead of a Book. ¶¶ 10–12.
Tucker “anarşist” terimini kullanırken son derece katıydı – Johann Most ya da Haymarket şehitleri gibi devlet karşıtı olduğu iddia edilen komünistlerin aslında anarşist olmadıklarını, sadece bu terimi kişisel mülkiyet ve serbest piyasa savunucularından gayrimeşru bir şekilde devşirmiş olan farklı bir çizgideki hükümet yanlıları olduklarını savunuyordu. Dolayısıyla, burada Tucker’ın kendisini sosyalist tarafa yerleştirirken, sosyalizmi reddetseler ve kapitalist “tefeciliği” kabul etseler veya destekleseler bile devlete karşı çıkanlara “anarşist” adını vermeye açıkça istekli olduğunu belirtmek ilginçtir; Tucker’ın anarko-kapitalizmi kabul ettiği, ancak sosyal anarşizmin birçok biçimini meşru olarak anarşist bulmadığı görülmektedir. Eğer koyunları keçilerden ayıracak olanlar 19. yüzyıl bireycileri olsaydı, bir grup son dönem sosyal anarşistin sözde onlar adına bu işi yapmaları ve onları an-capların şeytani planlarından kurtarmaları yerine, işte o zaman anarşist gelenek için çok farklı bir dizilim söz konusu olurdu; Rothbard geçerli, Bookchin ise oyun dışı kalırdı.
Bu ilginç bir sonuç işte. Tucker’ın bu konuda haklı olması gerektiği için değil; Tucker’ın kelimeyi bir anlamda kullanmış olması o zaman herkesin kullandığı ya da şimdi herkesin kullanmak zorunda olduğu anlamına gelmez. Sonuçta, Tucker’ın haklı, onların haksız olduğu kilit noktalar olduğunu düşünsem de Most’a, Albert Parsons’a ya da Kropotkin’e anarşist demekle bir sorunum yok. Ancak, anarşist geleneğe başvuracaksanız, süreklilik ve temel özellikler hakkındaki iddialarınızın bu geleneksel anarşistlerin kendilerini nasıl gördükleri ile desteklendiğinden ve sadece kendi önceliklerinizin ve neyin temel olduğuna dair kendi fikirlerinizin seleflerinize bir yansıması olmadığından emin olmanın önemli olduğunu düşünmekteyim. Örneğin Tucker’ın anarşizmden ne anladığı ve kimi anarşist olarak kabul edip etmeyeceği konusunda söyledikleri göz önüne alındığında, Liberter bireyciler söz konusu olduğunda, sosyal anarşist polemiklerinin bu konuda pek de verimli şeyler getirebileceğini düşünmüyorum.
