အတ္တပဓာန မင်းမဲ့ဝါဒ (အတ္တာဓိက မင်းမဲ့ဝါဒ) ၏ သမိုင်းကြောင်း

By abc. Original article: History of Egoist Anarchism, published on November 30, 2022. Translated into Burmese by Hein Htet Kyaw.

“အတ္တဝါဒီ” ဟူသော ဝေါဟာရသည် ဒဿနိကဗေဒ၊ လူမှုရေးတွေးခေါ်မှုသမိုင်းအပြင် နိုင်ငံရေးအယူဝါဒများတွင်ပါ မကြာခဏ ပေါ်ထွက်ခဲ့ပါသည်။ သို့ရာတွင်၊ အတ္တဝါဒ၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ ၎င်း၏အသုံးပြုမှုများနည်းတူ ကွဲပြားမှုများနှင့် ရှင်းလင်းချက်များစွာ ရှိနေပြီး တစ်ခုနှင့်တစ်ခု အတော်လေး ကွဲလွဲလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အတ္တဝါဒအကြောင်း လေ့လာဖတ်ရှုသည့်အခါ ကျွန်ုပ်တို့ ပြောဆိုနေသည့် အတ္တဝါဒ အမျိုးအစားကို ခွဲခြားသိမြင်ရန် အရေးကြီးပေသည်။ အတ္တဝါဒီ ဒဿနိကဗေဒသည် ယေဘူယျအားဖြင့် မိမိကိုယ် (ဆိုလိုသည်မှာ ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားများ) သည် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များ၏ အဓိကရင်းမြစ် ဖြစ်သည်ဟု ယူဆသည့် မည်သည့် အတွေးအခေါ်ကျောင်းတော် အယူအဆကိုမဆို ရည်ညွှန်းပြီး၊ လူမှုရေးစံနှုန်းများ သို့မဟုတ် အခြားအခြေခံမူများကဲ့သို့သော ပြင်ပအချက်များကို ပယ်ချကာ အစားထိုးပါသည်။ ရလဒ်အားဖြင့်၊ အတ္တဝါဒီ မင်းမဲ့ဝါဒီများ၏ တွေးခေါ်မှုဆိုင်ရာကျောင်းများသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ လွတ်မြောက်မှုနှင့် မည်သူမည်ဝါ၏ လက်အောက်ငယ်သား မဟုတ်ခြင်းကို အလေးပေးလေ့ရှိပါသည်။ ၎င်းမှာ လူတစ်ဦးချင်းစီသည် မည်သည့်အရာကိုမျှ စွန့်လွှတ် ပေးဆပ်ခြင်း မရှိဘဲ သို့မဟုတ် တစ်ဖက်သားကို စွန့်လွှတ် ပေးဆပ်စေခြင်း မရှိဘဲ၊ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား အသီးသီးကို ဖော်ဆောင်နိုင်စေရန် ဖြစ်ပါသည်။

အတ္တဝါဒသည် လူသားတစ်ဦးစီသည် မိမိဘာသာ အဆုံးအမနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ အခွင့်အာဏာ၏ တစ်ခုတည်းသော အရင်းအမြစ်ဖြစ်သည်ဟူသော အတွေးအခေါ်ဆိုင်ရာ အယူအဆ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လူတစ်ဦးချင်းစီသည် အခြားအရာအားလုံးထက် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားနှင့် မိမိကိုယ်ကို ပြည့်စုံအောင် မြှင့်တင်ပိုင်ခွင့် ရှိပါသည်။ လူတစ်ဦးစီ၏ ဆန္ဒများနှင့် အကျိုးစီးပွားများသည် ထူးခြားသောကြောင့် အတ္တဝါဒသည် တစ်သီးပုဂ္ဂလဝါဒ နှင့် ရောထွေးနေတတ်သည်။ သို့သော် တစ်သီးပုဂ္ဂလဝါဒနှင့်မတူဘဲ၊ အတ္တဝါဒသည် တစ်ဦးချင်းအပေါ် စုပေါင်းမှု၏ ဦးစားပေးမှုကို မြှင့်တင်ခြင်း မရှိပေ။ စင်စစ်အားဖြင့်၊ အတ္တဝါဒသည် စုပေါင်းအဖွဲ့ကို လူတစ်ဦးချင်းစီနှင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းကြောင့် လွတ်လပ်မှုနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်တို့သည် တရားမျှတပြီး သာတူညီမျှသော လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်ဆိုသော အယူအဆကိုပင် ဆန့်ကျင်သည်။ သို့ရာတွင်၊ အတ္တဝါဒသည် တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်ခြင်း သို့မဟုတ် မိမိကိုယ်ကို ဗဟိုပြုခြင်း နှင့် အဓိပ္ပာယ်တူခြင်းမဟုတ်သလို အခြားသူများအား နစ်နာစေပြီး မိမိစိတ်တိုင်းကျ လုပ်ချင်သမျှကို ပြုမူစေသည့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်လည်း မဟုတ်ပေ။ ယင်းအစား၊ အတ္တဝါဒသည် လူတစ်ဦးစီသည် ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့်အညီသာ ပြုမူကြပြီး၊ လူတစ်ဦးစီ၏ လုပ်ရပ်များသည် အခြားတစ်ဦးချင်းစီ၏ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားနှင့် မလျော်ညီနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြသည့် ဝေါဟာရဖြစ်သည်။ ဤနည်းဖြင့် အတ္တဝါဒသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းက ကျွန်ုပ်တို့အတွက် မကြာခဏ သတ်မှတ်ပေးလေ့ရှိသည့် “ကျွန်ုပ်တို့မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်” ဟူသော မိရိုးဖလာအယူအဆကို အမှန်တကယ် တုန်လှုပ်စေပါသည်။ ၎င်းသည် တစ်ဦးချင်းအနေဖြင့် မည်သို့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရမည်ကို စတင်နားလည်ရန် နည်းလမ်းသစ်တစ်ခုပင် ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အတ္တဝါဒသည် ရှေးခေတ် ဂရိ-ရောမခေတ် ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့သည်။ ရှေးယခင်က ၎င်းတို့၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဝါဒနှင့် ရုပ်ဝါဒီအတွေးအခေါ်တို့ကြောင့် လူသိများသော ခိုင်နစ် နှင့် စတိုးအစ် တို့သည် အတ္တဆန်သော သဘောထားများကို ပြသလေ့ရှိသည်။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းနေထိုင်ခြင်းကြောင့် လူသိများသော ဒဿနပညာရှင် ဒိုင်အိုဂျီးနီးစ် နှင့် စတိုးအစ် အယူအဆကို အနည်းငယ်မျှဖြင့် ကျေနပ်နေအောင် စတင်ခဲ့သော ဇီနို တို့ကို ဥပမာယူနိုင်ပါသည်။ သူတို့နှစ်ဦးစလုံးသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းက သာမန်ဟု ဆိုသည့်အရာကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြပြီး အလွန်အခြေခံကျသော ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြသည်။ ဒိုင်အိုဂျီးနီးစ်သည် သြဇာကြီးသော အုပ်စိုးရှင်ကြီး အယ်လက်ဇန္ဒား-သ-ဂရိတ် ကိုပင် လူမှုရေး အဆင့်အတန်းများကို မေ့ထားပြီး ကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်မှ ဘဝကို ပိုမိုနေထိုင်သင့်ကြောင်း ပြောပြခဲ့သေးသည်။

ဂျာမန်ဒဿနပညာရှင် မက်စ် စတီနာ ရေးသားခဲ့သော တစ်ဆူတည်းသော ပုဂ္ဂိုလ်နှင့် ၎င်း၏ဝိသေသ သဘော အမည်ရှိ ကျမ်းစာအုပ်သည် အတ္တဝါဒ ဒဿနိကသမိုင်းတွင် အရေးကြီးဆုံး လက်ရာတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံရပါသည်။ စတီနာ၏ အတ္တဝါဒအပေါ်တွင် အင်မနျူရယ် ကန့် နှင့် ဂျာမန် နာမ်ဝါဒ တို့၏ သက်ရောက်မှု လွှမ်းမိုးမှုသည် အလွန်ကြီးမားခဲ့ပြီး၊ ကန့်၏ အဆိုအရ ကိုယ်ကျင့်တရားသည် လူ့သဘာဝ၏ အခြေခံအကျဆုံး အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ကန့်၏ အယူအဆအရ လူတိုင်းတွင် ကိုယ်တိုင် ပြုမူလုပ်ဆောင်မှုတို့အပေါ် ဦးတည်ညွှန်ပြပေးသော “ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်မြေပုံ” တစ်ခုစီ ရှိသည်ဟု ဆိုပါသည်။

ကန့်၏အဆိုအရ “အမျိုးအစားခွဲခြား၍မရသော မဖြစ်မနေ လိုက်နာရမည့် အမိန့်” ဆိုသည်မှာ လူ့သဘာဝအတွင်းတွင် ပါဝင်သော သဘောတရားတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ လူများသည် မည်သို့ ပြုမူသင့်သည်ကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် ဦးတည်ချက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ သို့သော် စတိုင်နာ သည် ကန့်သည် လူ့သဘာဝကို မှားယွင်းစွာ နားလည်သည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်။ သူက ကန့်၏ သက်ဆိုင်ရာ သဘောတရားများသည် စိတ်ကူးယဉ် အတွေးအခေါ်များသာဖြစ်ပြီး၊ လူများကို လွတ်လပ်စွာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရန် တားမြစ်သော “စွဲလမ်းစရာ ပုံရိပ်များ” ဟု ခေါ်ဝေါ်ပါသည်။ စတီနာ၏ အဆိုအရ ကန့်၏ စည်းကမ်းသည် လူများကို လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ မူဝါဒနှင့် သဘောတရားများကို လိုက်နာရန်သာ တိုက်တွန်းပါသည်။ ထို့ကြောင့် စတီနာသည် ကန့်၏ သဘောတရားများနှင့် လူ့သဘာဝမှ မပေါ်ပေါက်သော စည်းကမ်းများကို လိုက်နာရန် တိုက်တွန်းသော သီအိုရီများအားလုံးကို ငြင်းပယ်ပါသည်။ သူက လူတိုင်းသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားအပေါ် အခြေခံ၍ လှုပ်ရှားသင့်ကြောင်း၊ တစ်ဦး၏ လှုပ်ရှားမှုသည် အခြားသူများအတွက် တာဝန်မရှိကြောင်း ဆိုပါသည်။

စတီနာ၏ လူ့သဘာဝအမြင်ကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြရန်ဆိုလျှင်၊ သူသည် Self ကို တကယ်ရှိသော ကိုယ်တိုင်ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ရှုမြင်ပါသည်။ ထို့အပြင် သူက “တစ်ဆူတည်း” ဟုခေါ်သော အယူအဆတစ်ခုကို ထပ်မံထည့်သွင်းသည်။ ၎င်းသည် လူတိုင်းသည် မတူညီကြောင်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်ဆက်ဆံရေးများနှင့် အတွေ့အကြုံများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားကြောင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ စတီနာ၏ အယူအဆသည် “လူသား > ကိုယ်တိုင် > တစ်ဆူတည်း” ဟု ပြောင်းလဲသွားပြီး၊ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အစိတ်အပိုင်းမှ ထွက်ခွာသည့် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို ပြသပါသည်။ သူ၏ သဘောတရားအတွင်း “ကိုယ်တိုင်” သည် လူ့သဘာဝကို ကိုယ်စားပြုသော်လည်း၊ “တစ်ဆူတည်း” ဖြစ်တည်မှု သည် ကိုယ်တိုင်ကို လူမှုဆက်ဆံရေးနှင့် တစ်ဦးချင်းစီ၏ ထူးခြားမှုဖြင့် ဖွဲ့စည်းကြောင်းကို ပြသပါသည်။ စတီနာအဆိုအရ ကိုယ်တိုင်နှင့် တစ်ဆူတည်းတို့သည် “လူသားမဟုတ်သောအရာ” ဟုခေါ်သော အရာ၏ နှစ်ဖက်အဖြစ် တည်ရှိပါသည်။ “တစ်ဆူတည်းသော ပုဂ္ဂိုလ်” ဟုခေါ်သော အတ္တဆန်သူ နှင့် ထူးခြားသူ သည် အခြားသူများ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် “လူသားမျိုးနွယ်” (humanity) ဟုခေါ်သော အထွေထွေအယူအဆများကို ဆန့်ကျင်ခြင်းဖြင့် ကိုယ်တိုင်ကို သတ်မှတ်ပါသည်။ စတီနာသည် “လူ” သို့မဟုတ် “လူသားမျိုးနွယ်” ကဲ့သို့သော အထွေထွေအယူအဆများကို မယုံကြည်ပါ။ သူက တကယ်ရှိပြီး သိနိုင်သော အရာမှာ တစ်ဦးချင်းစီသာ ဖြစ်ကြောင်း ဆိုပါသည်။ လူတိုင်းသည် ထူးခြားပြီး တစ်ဦးတည်းသာရှိပါသည်။ ထူးခြားသော ကိုယ်တိုင်မှအပ အပြင်တွင်ရှိသော ဥပဒေ၊ ယုံကြည်ချက် သို့မဟုတ် သဘောတရားများအပေါ် တာဝန်မရှိကြောင်း စတီနာက ဆိုသည်။ ကိုယ်တိုင်ဖြစ်လာနိုင်ပါက၊ ကိုယ့်ကို ဖိနှိပ်နေသော အရာများစွာမှ လွတ်မြောက်နိုင်ကြောင်း သူက ယုံကြည်ပါသည်။ သူက “တစ်ဆူတည်းသော ပုဂ္ဂိုလ်” (the “one”) နှင့် “တစ်ဦးချင်းစီ” (the “individual” – အဖွဲ့အစည်း၏ အစိတ်အပိုင်း) အကြား ကန့်သတ်ချက်ရှိကြောင်း ပြသသည်။ သူသည် နိုင်ငံနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ငြင်းပယ်ပါသည်။ သူက နိုင်ငံသည် အမြဲတမ်း အဖွဲ့အစည်းကို ထူးခြားသောပုဂ္ဂိုလ်ထက် ဦးစားပေးသည်ဟု ယုံကြည်ပြီး၊ ၎င်းသည် တစ်ဦးချင်းစီကို ဖိနှိပ်ခြင်းဖြစ်စေပါသည်။ ထို့ကြောင့် အတ္တဝါဒီနှင့် နိုင်ငံအကြား တိုက်ခိုက်မှုသည် ရှောင်လွှဲ၍မရကြောင်း၊ မင်းမဲ့ဝါဒီနှင့် နိုင်ငံအကြား လွတ်လပ်ရေးအတွက် တိုက်ခိုက်မှုကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ကြောင်း သူက ဆိုပါသည်။ သို့သော်လည်း၊ လွတ်လပ်ရေးကို သက်တမ်းရှည် အယူအဆတစ်ခုအဖြစ် မြှင့်တင်ပါက၊ ၎င်းသည် ထပ်မံသော ထိန်းချုပ်မှုအဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်ကြောင်း၊ လူများကို လွတ်လပ်ရေး၏ သာသနာပြု သို့မဟုတ် စစ်သားအဖြစ် ပြောင်းလဲစေနိုင်ကြောင်း သူက သတိပေးပါသည်။

စတီနာ၏ အတ္တဝါဒီ မင်းမဲ့ဝါဒ သည် ၁၉ ရာစုအတွင်း အလွန်အကျွံ သက်ရောက်မှု ရှိခဲ့ပါသည်။ သူသည် သာမန်ရွက်ကြမ်းရေကျို မင်းမဲ့ဝါဒီ မဟုတ်သော်ငြားလည်း၊ နိုင်ငံနှင့် ငွေကြေးစနစ်ကို ငြင်းပယ်ခြင်း၊ အဆင့်အတန်းမရှိသော လူမှုဖွဲ့စည်းမှုကို ထောက်ခံခြင်း ကဲ့သို့သော ခေတ်သစ် မင်းမဲ့ဝါဒ၏ အဓိကအယူအဆများကို ပထမဦးဆုံး ဖော်ထုတ်ခဲ့သည့် အဓိကအတွေးရှင်တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်ကြပါသည်။ သူ၏ အကျော်ကြားဆုံးစာအုပ်ဖြစ်သော “အတ္တနှင့် ၎င်း၏ဝိသေသသဘော” သည် အတ္တဝါဒနှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလဝါဒ ကို လေ့လာထားပြီး၊ ရိုးရာစီးပွားရေးစနစ်များသည် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်အပေါ် မူတည်ကြောင်းကို ဝေဖန်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် စတီနာ၏ အယူအဆများသည် လက်ဝဲလူ့အဖွဲ့အစည်း သဘောတရားများမှ ထွက်ခွာသွားသည့် မင်းမဲ့ဝါဒအသစ်များကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် အရေးပါသော သက်ရောက်မှု ရှိခဲ့ပါသည်။

အခြားသော တစ်သီးပုဂ္ဂလ မင်းမဲ့ဝါဒီများသည်လည်း အတ္တဝါဒီ အယူအဆများကို လိုက်နာကျင့်သုံးကြပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အမေရိကန် မင်းမဲ့ဝါဒီ ဘင်ဂျမင်တာကာ သည် အတ္တဝါဒီ မင်းမဲ့ဝါဒ ကို ယုံကြည်ပါသည်။ သူက တစ်ဦးချင်းစီအပြင်တွင် တည်ရှိသော “ပိုမိုကြီးမြတ်သည့် ကိုယ်တိုင်” ဟူသည့် အယူအဆကို ငြင်းပယ်ပြီး၊ ထို “ပိုမိုကြီးမြတ်သည့် ကိုယ်တိုင်” သည် ကိုယ်တိုင်၏ အပြည့်အစုံသာ ဖြစ်ကြောင်း ဆိုပါသည်။ သူသည် မိမိကိုယ်ကို အနစ်နာခံခြင်းကို မယုံကြည်ဘဲ၊ လူတိုင်းသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားအပေါ် အခြေခံ၍ လှုပ်ရှားသင့်ကြောင်း ပြောကြားပါသည်။ တာကာသည် ဤအယူအဆကို မင်းမဲ့ဝါဒတွင် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် လူများကို ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်မှုကို တိုးချဲ့ရန် ကူညီသည်ဟု ဆိုပါသည်။ စတိုင်နာ ကဲ့သို့ပင် တာကာသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားအတွက် အသက်ရှင်နေထိုင်ခြင်းသည် တကယ်သော ပျော်ရွှင်မှု ရရှိရန် တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်း ဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်သည်။ သူကလည်း မင်းမဲ့ဝါဒသည် လူများကို ကိုယ်ပိုင်ရည်ရွယ်ချက်များကို ပိုမိုလွတ်လပ်စွာ လိုက်နာနိုင်စေကြောင်း ယုံကြည်ပါသည်။

အတ္တဝါဒ သဘောတရားများသည် နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင်အောင် တည်ရှိနေခဲ့သော်လည်း၊ ပထမဆုံး မင်းမဲ့လှုပ်ရှားမှုသည် ၁၉ ရာစုတွင်မှ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါသည်။ ထိုအချိန်တွင် မီခါအီလ် ဘာကူနင် အပါအဝင် မင်းမဲ့ အတွေးရှင်များစွာသည် “စုပေါင်းဝါဒ” ဟုခေါ်သော လူမှု-နိုင်ငံရေး သီအိုရီတစ်ခုကို ထောက်ခံခဲ့ကြရာ၊ ၎င်းသည် အတ္တဝါဒနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပါသည်။ စုပေါင်းဝါဒတွင် သတ်မှတ်ထားသော အဓိပ္ပာယ်တစ်ခု မရှိသော်လည်း၊ ထုံးစံအားဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုကို အဖွဲ့အစည်းပိုင်ဆိုင်ခြင်းနှင့် ထိန်းချုပ်ခြင်းကို ထောက်ခံသော အတွေးအခေါ်များကို ဆိုလိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် ငွေကြေးဝါဒကို ဆန့်ကျင်သော သီအိုရီတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ “ပထမအင်တာနေရှင်နယ်” ပြီးနောက်တွင် စုပေါင်းဝါဒီ အတွေးအခေါ်များသည် မင်းမဲ့လှုပ်ရှားမှုအတွင်း ထင်ရှားလာခဲ့ပြီး၊ မီခါအီလ် ဘာကူနင် ကဲ့သို့သောသူများက ထောက်ခံခဲ့သည်။ ဘာကူနင်သည် သူ၏ သီအိုရီကို “မင်းမဲ့ဝါဒီ” ဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့သူ ပထမဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်များထဲမှ တစ်ဦး ဖြစ်ပါသည်။ ဘာကူနင်၏ စုပေါင်းဝါဒသည် နိုင်ငံအပါအဝင် အဆင့်အတန်း အဖွဲ့အစည်းအားလုံးကို ဖျက်သိမ်းရန် တိုက်တွန်းသော လူမှု-နိုင်ငံရေး သီအိုရီတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

၎င်းနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်၊ ၁၉ ရာစုအတွင်း အတ္တပဓာန မင်းမဲ့ဝါဒကို ထောက်ခံသော အဓိက အတွေးရှင်များမှာ ဘင်ဂျမင်တာကာ နှင့် သူ၏ မိတ်ဆွေများကဲ့သို့သော အမေရိကန်များ ဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် “ပေါင်းစည်းမှုဝါဒ” ဟုခေါ်သော သီအိုရီတစ်ခုကို ထောက်ခံကြသည်။ ၎င်းသည် လူများသည် ကိုယ်တိုင်ရွေးချယ်၍ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖန်တီးရန်အတွက် အခြားသူများနှင့် လွတ်လပ်စွာ ပူးပေါင်းခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

ခေတ်သစ် အတွေးရှင်အချို့သည် အတ္တပဓာန မင်းမဲ့ဝါဒ၏ အယူအဆကို ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး သီအိုရီသစ်တစ်ခုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ပြင်သစ်အတွေးရှင် ဂျီလ် ဒယ်လူဇ် ၏ အလုပ်များအပေါ် အခြေခံ၍ “စိတ်ဝေဒနာ မင်းမဲ့ဝါဒ” ဟုခေါ်သော မင်းမဲ့သီအိုရီတစ်ခုကို ခေတ်သစ်အတွေးရှင်အချို့က တင်ပြကြသည်။ ၎င်းသည် စတိုင်နာ နှင့် ပြင်သစ် တစ်သီးပုဂ္ဂလ မင်းမဲ့ဝါဒီများ၏ အလုပ်များမှ ရယူထားသည်။ “စိတ်ဝေဒနာ မင်းမဲ့ဝါဒ” သည် “လူမျိုး-ဘာသာစကား ဆန့်ကျင်ရေး” မင်းမဲ့အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ကြိုတင်ဖွဲ့စည်းထားသော အဖွဲ့အစည်းအယူအဆကို ငြင်းပယ်ကာ၊ လူများသည် အမြဲပြောင်းလဲနိုင်သော နည်းလမ်းဖြင့် အသက်မွေးသော “လည်ပတ်သွားလာသူ” လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို တိုက်တွန်းသည်။ အတ္တဝါဒ မင်းမဲ့ဝါဒီများကဲ့သို့ပင်၊ ၎င်းသည် လူမှုဖြစ်စဉ်အားလုံးကို တစ်ဦးချင်းစီ၏ လှုပ်ရှားမှုအဖြစ် သတ်မှတ်ပါသည်။

သမိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ခေတ်သစ် အတွေးအခေါ် ကျောင်းတော်များစွာကို အတ္တပဓာန မင်းမဲ့ဝါဒ၏ ကျယ်ပြန့်သော အမျိုးအစားအောက်တွင် သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ဤအမျိုးအစားသည် တစ်ဦးချင်းစီအပေါ် အခြေခံသော မင်းမဲ့ဝါဒ ဖြစ်သော်လည်း၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားကိုသာ ဦးစားပေးမှသာ တိုးတက်မည်ဟု ယုံကြည်သော အနုပညာဆန်သော မျှော်မှန်းချက် မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် တစ်ဦးချင်းစီကို သဘောတရားနှင့် လှုပ်ရှားမှု၏ အဓိက အရင်းအမြစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး၊ လူမှုသဘောတရားများကို အနည်းငယ်သာ ဦးစားပေးပါသည်။ စတိုင်နာ မတိုင်မီအချိန်အထိ နိုင်ငံရေးသီအိုရီများက နိုင်ငံနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြင်ပမှ ဖိနှိပ်သောအရာအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် စတီနာ၏ အဆိုအရ၊ ၎င်းတို့သည် လူ့စိတ်အတွင်းမှ ဦးတည်ချက်ဖြင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ထိန်းချုပ်ပါသည်။ စတီနာ၏အမြင်အရ၊ Self (ကိုယ်တိုင်) သည် လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် လူ့သဘာဝကို ဖယ်ရှားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထိုအခြေအနေအတွင်း စတီနာ၏ အဆိုအရ၊ ခေတ်သစ်လူ့အဓိပ္ပာယ်သည် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ကိုယ်တိုင် ဖိနှိပ်သောအရာအဖြစ် ပြောင်းလဲစေပါသည်။ ထို့ကြောင့် စတီနာသည် ခေတ်သစ်လူ့အဓိပ္ပာယ်မှ ရှောင်ကြဉ်ပြီး၊ သူ၏ သီအိုရီ၏ အခြေခံအယူအဆဖြစ်သော Self ကို “လူသားမဟုတ်သောအရာ” (non-human) အတွက် အခြေခံအချက်အဖြစ် သတ်မှတ်ပါသည်။ ၎င်းသည် လူ့သီအိုရီနှင့် နိုင်ငံရေးသီအိုရီအတွင်း လူ့အဓိပ္ပာယ်အသစ်တစ်ခုအဖြစ် တင်ပြပါသည်။ ထိုအတွင်းတွင် ထူးခြားမှု (Uniqueness) သည် လူမှ လူသားမဟုတ်သောအရာသို့ ပြောင်းလဲသည့် လှုပ်ရှားမှုဖြင့် ပြည့်စုံလာမည် ဖြစ်ပါသည်။

C4SS relies entirely on donations. If you want to see more translations like this, please consider supporting us. Click here to see how

Anarchy and Democracy
Fighting Fascism
Markets Not Capitalism
The Anatomy of Escape
Organization Theory