By abc. Original: A brief History of Individualist Anarchism, published on November 25^th, 2022. Translated into Burmese by Hein Htet Kyaw.

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ “မင်းမဲ့ဝါဒ” ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ လူအများစုက “မင်းမဲ့ဝါဒ” လို့တွေးလိုက်တာနဲ့ ပထမဆုံး စိတ်ထဲပေါ်လာတာကတော့ မီးရှို့ဗုံးပစ်သူတွေ၊ မျက်နှာဖုံးစွပ် အကြမ်းဖက်သူတွေက Starbucks နဲ့ McDonald’s ဆိုင်မှန်တွေကို ရိုက်ခွဲနေတာမျိုးကို တွေးကြပါတယ်။ လူအများရဲ့ စိတ်ကူးထဲမှာ မင်းမဲ့ဝါဒဟာ “ပြိုကွဲပျက်စီး ဖရိုဖရဲဖြစ်မှု” နဲ့ အတူတူပဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ အာဏာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒအဖြစ် သရုပ်ဖော်ထားတဲ့ ဒီပုံရိပ်ကြောင့် ဘယ်လိုလူကများ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် မင်းမဲ့ဝါဒီလို့ ခံယူနိုင်ပါ့မလဲလို့ လူအများစုက နားမလည်နိုင်ကြပါဘူး။ တကယ်တမ်းကျတော့ မင်းမဲ့ဝါဒီတွေက အာဏာပိုင်တွေနဲ့ အစိုးရကို မမုန်းဘူးလား။ သူတို့က လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဖျက်ဆီးပြီး မူးယစ်ဆေးသုံးတဲ့ လူဆိုးဂိုဏ်းတွေ လျှောက်သွားနေတဲ့ အခြေအနေမဲ့ နိုင်ငံတော်တစ်ခုကို ဖန်တီးချင်တာ မဟုတ်ဘူးလား။ ဒီလိုအမြင်တွေနဲ့ လူအများစုက ဒီအယူအဆကို ရယ်စရာလို့ ထင်နေကြတာ အံ့ဩစရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ “မင်းမဲ့ဝါဒ” လို့ လူသိများတဲ့ လူမှုရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုတွေထဲမှာ လူတိုင်းအတွက် ပိုမိုကြီးမားတဲ့ တန်းတူညီမျှမှု၊ လွတ်လပ်မှုနဲ့ တရားမျှတမှုကို ဘယ်လိုရရှိမလဲဆိုတဲ့ ကွဲပြားတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ မင်းမဲ့ဝါဒီအချို့က အကြမ်းမဖက်တဲ့ ခုခံမှုကို ဒါမှမဟုတ် တခြားသော အတွေးအခေါ်တွေနဲ့ လူနေမှုပုံစံတွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ဖို့ ထောက်ခံကြပါတယ်။ တခြားမင်းမဲ့ဝါဒီတွေကတော့ ဖိနှိပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့အတွက် အဖျက်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို ဖျက်ဆီးတာကို နည်းဗျူဟာအဖြစ် ထောက်ခံကြပါတယ်။ အချို့က အစိုးရကို ဖျက်သိမ်းဖို့ တောင်းဆိုပြီး အချို့ကတော့ ပညာရေး၊ အကျဉ်းထောင်၊ လမ်းတွေ၊ ပန်းခြံတွေစတဲ့ နေရာတွေမှာ ပိုမိုဒေသအလိုက် ထိန်းချုပ်မှုကို တောင်းဆိုကြပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ ကျွန်တော့်ရဲ့ ရိုးသားတဲ့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုအရ မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ အယူအဆနဲ့ အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ရှေးဦး ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒ (individualist anarchism) ကို လေ့လာသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မင်းမဲ့ဝါဒလှုပ်ရှားမှုရဲ့ သမိုင်းကိုကြည့်ရင် ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ အဓိက ကိုယ်စားပြုသူတွေဟာ Godwin တို့ Stirner တို့နဲ့ Tucker တို့လို တွေးခေါ်ရှင်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒဟာ နိုင်ငံတော်နဲ့ အရင်းရှင်စနစ်လို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုရှိတဲ့ လူမှုရေးနဲ့ စီးပွားရေး ထိန်းချုပ်မှုအားလုံးကို ဖျက်သိမ်းဖို့ ထောက်ခံတဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ တစ်ဦးချင်းပိုင်ဆိုင်မှုနဲ့ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှုကို နှစ်သက်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ထုတ်လုပ်မှုနည်းလမ်း (ဥပမာ- စက်ရုံတွေ၊ လယ်ယာတွေ၊ အလုပ်ရုံတွေ စတာ) ကို ပိုင်ဆိုင်ဖို့ ထောက်ခံပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့် ပြောရရင် ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒီတွေဟာ နိုင်ငံတော်-အရင်းရှင်စနစ်လို အတင်းအကျပ်ချုပ်ကိုင်တဲ့ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုတွေကို ဖျက်သိမ်းပြီး အလုပ်သမားတွေက ထုတ်လုပ်မှုနည်းလမ်းတွေကို ထိန်းချုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းငယ်လေးတွေနဲ့ သမဝါယမအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို ထူထောင်ချင်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီစိတ်ကူးယဉ်ကမ္ဘာမှာတော့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပိုင်ရှင်တွေ၊ အလုပ်သမားတွေနဲ့ စားသုံးသူတွေကြားမှာ အတန်းအစား ကွဲပြားမှုတွေ ရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဥပဒေတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို လက်ဝါးကြီးအုပ်ဖို့ အစိုးရ (ဒါမှမဟုတ် တခြား ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုရှိတဲ့ အစိုးရပုံစံ) ရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ စီးပွားရေးအရ အမြတ်ထုတ်မှု ပုံစံမျိုးတွေ (ဥပမာ- မြေရှင်တွေက ဆင်းရဲတဲ့ ငှားရမ်းနေထိုင်သူတွေဆီက စျေးကြီးတဲ့ အငှားချအိမ်စျေးတွေ တောင်းတာ၊ အလုပ်ရှင်တွေက သူတို့အလုပ်သမားတွေကို အမြတ်ထုတ်တာ စတာ) ရှိမှာ မဟုတ်သလို၊ ဥပဒေရေးရာ စည်းမျဉ်းတွေ (ဥပမာ- မူပိုင်ခွင့်၊ မူပိုင်ခွင့် စတာ) ကြောင့် ဖန်တီးထားတဲ့ လူတွေက ပြန်လည်မဖြည့်နိုင်တဲ့ ရှားပါးမှုတွေလည်း ရှိမှာမဟုတ်ပါဘူး။

ဒီမင်းမဲ့ဝါဒအမျိုးအစားဟာ လစ်ဘာတေးရီးယန်းအတွေးအခေါ်ရဲ့ အစွန်းရောက်တဲ့ ပုံစံကို အခြေခံထားပါတယ်။ ဒါဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးဆိုတဲ့ အယူအဆကို ငြင်းပယ်ပြီး လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အကြွင်းမဲ့ လွတ်လပ်မှုကို အစားထိုး အာရုံစိုက်ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒီတွေက လူတစ်ဦးချင်းစီသာလျှင် တစ်ခုတည်းသော မှန်ကန်တဲ့အကြောင်းအရာဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ပြီး လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ဆန္ဒကို လွှမ်းမိုးတဲ့ မည်သည့်ဖွဲ့စည်းပုံကိုမဆို ဆန့်ကျင်ပါတယ်။ ဆိုရှယ်လစ် မင်းမဲ့ဝါဒီတွေနဲ့ မတူတာကတော့ သူတို့ရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ အာရုံစိုက်မှုက လူတစ်ဦးချင်းစီအပေါ်မှာဖြစ်ပြီး၊ ဒါကြောင့် သူတို့က လူ့အခွင့်အရေးတွေကို အဟန့်အတားဖြစ်စေမယ့် လူမှုဖွဲ့စည်းပုံတွေအပေါ် သံသယရှိကြပါတယ်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ သမိုင်းက မင်းမဲ့ဝါဒဟာ ပရမ်းပတာဖြစ်မှုသက်သက် မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ပြသတဲ့အတွက် အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီလှုပ်ရှားမှုကို အတော်လေး မေ့လျော့နေကြပေမယ့် ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းနဲ့ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်းတွေတုန်းက အမေရိကန်နိုင်ငံရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒီတွေဟာ အမေရိကန်အလုပ်သမား ရုန်းကန်လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ အင်အားကြီးမားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး ထင်ရှားတဲ့ ဂျာနယ်များစွာကို ထုတ်ဝေခဲ့သလို ပြည်သူ့ရုံးရာထူးအတွက်လည်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလှုပ်ရှားမှုကနေ မင်းမဲ့ဝါဒဟာ အကြမ်းဖက်တော်လှန်ရေးနဲ့ ပြိုကွဲပျက်စီးမှုတွေနဲ့ အတူတူမဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ကို ပြောပြနေပါတယ်။ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ သမိုင်းက လွတ်လပ်မှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနဲ့ တရားမျှတမှုရှိတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို မင်းမဲ့ဝါဒဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကတစ်ဆင့် ရရှိနိုင်ကြောင်း သက်သေပြနေပါတယ်။ ဒီရည်မှန်းချက်ဟာ အတိအကျ အကောင်အထည်ဖော်လို့ မရနိုင်ပေမယ့် လူတွေကို ပိုမိုနီးစပ်လာစေမှာဖြစ်ပြီး အယူအဆက အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

(William Godwin) ဝီလီယံဂေါ့ဒ်ဝင်ကို ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ ရှေ့ဆောင်လမ်းပြတစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။ သူက အစိုးရဟာ “မဖြစ်မနေလိုအပ်တဲ့ ဆိုးကျိုး” တစ်ခုဆိုတဲ့ အယူအဆကို စောစောစီးစီး ဝေဖန်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်ဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် မလိုအပ်သလို အကျိုးကျေးဇူးလည်း မရှိဘူးလို့ ငြင်းခဲ့ပါတယ်။ ဂေါ့ဒ်ဝင်ရဲ့အမြင်အရ အစိုးရဟာ အကျိုးအမြတ်ထက် ဆိုးကျိုးတွေကို ပိုဖြစ်စေတဲ့ မလိုအပ်တဲ့ “တရားမဝင်သိမ်းပိုက်မှု” ဖြစ်ပါတယ်။ သူက လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ကိုယ်ပိုင်စိတ်ဓာတ်နဲ့ သဘာဝကျင့်ဝတ်တွေဟာ တရားမျှတပြီး တန်းတူညီမျှတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုကို ဖန်တီးဖို့ လုံလောက်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လူသားတွေဟာ သဘာဝအတိုင်း ကိုယ့်အကျိုးစီးပွားကိုသာ ကြည့်ပြီး ကိုယ်ကျင့်တရားလည်း ရှိတာကြောင့် တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး လေးစားဖို့နဲ့ မထိခိုက်အောင်နေဖို့က လူတိုင်းအတွက် အကောင်းဆုံးအရာဖြစ်တယ်လို့ ဂေါ့ဒ်ဝင်က ပြောပါတယ်။ ဂေါ့ဒ်ဝင်အတွက် အစိုးရဟာ မလိုအပ်ပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ လူ့သဘာဝကိုယ်တိုင်က “ဥပဒေ” ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။

(Josiah Warren) ဂျိုစေရာဝါရန်ဟာ ပထမဆုံးသော ခေတ်သစ် အမေရိကန် မင်းမဲ့ဝါဒလှုပ်ရှားမှုဖြစ်တဲ့ “ညီမျှမှုကောင်စီ” ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ဂေါ့ဒ်ဝင်ရဲ့ ခေတ်ပြိုင်ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့ စာတွေကိုလည်း နှစ်သက်သူဖြစ်ပေမယ့် အစိုးရနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဂေါ့ဒ်ဝင်ရဲ့ အမြင်ကိုတော့ သဘောမတူခဲ့ပါဘူး။ ဝါရန်က အစိုးရဟာ လူ့သဘာဝက “ဥပဒေ” ဖြစ်နေလို့ မလိုအပ်ဘူးလို့ မယုံကြည်ပါဘူး။ သူက အစိုးရဟာ လူ့သဘာဝက “စာချုပ်” ဖြစ်နေလို့သာ မလိုအပ်တာလို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့် ဝါရန်က အစိုးရဟာ လူမှုရေးစာချုပ်တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက လူတစ်ဦးချင်းစီကြားမှာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးရဲ့ အခွင့်အရေးနဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို လေးစားဖို့ လွတ်လပ်တဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခုပါပဲ။ ဒီသဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်တဲ့သူ (ဥပမာ- ခိုးမှု၊ လူသတ်မှု၊ ဒါမှမဟုတ် တခြားသူတွေကို အနိုင်ကျင့်တာ) ဟာ သူတို့ရဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေအရ အပြစ်ပေးခံရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် အစိုးရမှာတော့ ဒီကိစ္စတွေအပြင် လူတွေရဲ့ဘဝတွေကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖို့ အခွင့်အရေး မရှိဘူးလို့ သူကဆိုပါတယ်။ ၁၈၄၀ ပြည့်နှစ်တွေမှာ ဝါရန်နဲ့ သူ့နောက်လိုက်တွေဟာ ဒီမူတွေကို အခြေခံပြီး “ညီမျှမှုရွာများ” လို့ခေါ်တဲ့ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒအသိုက်အဝန်းတွေကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီရွာတွေမှာ နေထိုင်သူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ မြေနဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို “လွတ်လပ်သောလက်များ” နဲ့ ကိုင်ဆောင်ထားကြပြီး (ဆိုလိုတာက နိုင်ငံတော် ဒါမှမဟုတ် တခြားဘယ်သူကမှ မပိုင်ဆိုင်ပါဘူး) လူတွေက သူတို့သဘောကျ လွတ်လပ်စွာ နေထိုင်သွားလာနိုင်ခဲ့ပြီး ရွာကို ဘယ်လို စီမံခန့်ခွဲတယ်ဆိုတာကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖို့ အစိုးရ ဒါမှမဟုတ် ရဲတပ်ဖွဲ့လည်း မရှိခဲ့ပါဘူး။

(Max Stirner) မက်စ်စတိုင်နာဟာ “ညီမျှမှုကောင်စီ” အဖွဲ့ဝင် မဟုတ်ပေမယ့် ဂေါ့ဒ်ဝင်ရဲ့ အမြင်အများစုကို သူသဘောတူခဲ့ပါတယ်။ ဂေါ့ဒ်ဝင်လိုပဲ စတိုင်နာက အစိုးရဟာ “မဖြစ်မနေလိုအပ်တဲ့ ဆိုးကျိုး” မဟုတ်ဘဲ “တရားမဝင် သိမ်းပိုက်မှု” ပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ ဝါရန်လိုပဲ စတိုင်နာက အစိုးရဟာ လက်တွေ့ကမ္ဘာမှာ “အပြင်မှာ ရှိနေတဲ့အရာ” မဟုတ်ဘဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိတ်ထဲမှာရှိနေတဲ့ “မတရားမှု” ပုံစံတစ်မျိုး ဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ သူက “လွတ်လပ်သောဈေးကွက် ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်ဝါဒ” ကို အခြေခံတဲ့ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချထားတဲ့ လူမှုရေးနဲ့ စီးပွားရေးစနစ်ကို ထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါက စတိုင်နာဟာ လစ်ဘရယ်တွေနဲ့ လွတ်လပ်သောဈေးကွက် ထောက်ခံသူအများစုရဲ့ အမြင်တွေကို မျှဝေခဲ့တယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး။ လစ်ဘရယ်နိုင်ငံရေး ယုံကြည်ချက်တွေကို စတိုင်နာက ဝေဖန်ခဲ့တာက မင်းမဲ့ဝါဒမှာ ဆန့်ကျင်တဲ့ သမိုင်းလွန်ဇာတ်လမ်းတွေနဲ့ လစ်ဘရယ်ဝါဒက မကွာခြားဘူးလို့ ပြောခဲ့တာပါပဲ။ သူရဲ့ အခြေခံကျတဲ့ “The Unique and Its Property” စာအုပ်မှာ လစ်ဘရယ်ဝါဒကို ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်အကျိုးစီးပွားတွေနဲ့ မသက်ဆိုင်ဘဲ ဘုံရည်မှန်းချက်တွေနဲ့သာ သက်ဆိုင်တဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်အဖြစ် ဖော်ပြထားပါတယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ နိုင်ငံတော်ကြားမှာ ရှင်းလင်းပြတ်သားတဲ့ ကွာခြားချက်တွေ မရှိဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆအပြင် လူ့အဖွဲ့အစည်းက နိုင်ငံတော်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကိုပါ စတိုင်နာက ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ သို့သော်လည်း စိတ်ကူးယဉ်ဆန်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဘီလူးတစ်ကောင်အဖြစ် ပုံဖော်ထားတဲ့ နိုင်ငံတော်မရှိတဲ့အခါမှာ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲက အသေးငယ်ဆုံးသော လူမှုဆက်ဆံရေးတွေတောင် ဘယ်လို ဆောင်ရွက်သွားမလဲဆိုတဲ့ ပြဿနာကို စတိုင်နာက ဖြေကြားဖို့ လိုအပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းပြချက်ကြောင့် တွေးခေါ်ရှင်က လက်ရှိ လူမှုဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ နိုင်ငံတော်ပုံစံကို “အတ္တဝါဒီများ၏ အကျိုးတူစုပေါင်းမှု” အဖြစ် ပြောင်းလဲသင့်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ စတိုင်နာက ဘက်ပေါင်းစုံ ကိစ္စမျိုးစုံတို့မှာ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုနဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုတို့ကို ဆန့်ကျင်သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဖွဲ့စည်းပုံတွေမရှိဘဲ လူမှုဆက်ဆံရေးတွေ ဘယ်လိုအကောင်အထည်ဖော်မလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူက ကိုယ်ပိုင်စည်းလုံးမှုကို အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။

သူအဆိုပြုထားတဲ့ ဒီစည်းလုံးမှုမှာ လက္ခဏာရပ်နှစ်ခုရှိပါတယ်။

(က) ဒါက လုံးဝကို ကိုယ်တိုင်လုပ်ဆောင်မှုအပေါ်မှာ အခြေခံထားပါတယ်။

(ခ) ပါဝင်သူတွေကြားမှာ ထူးခြားတဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခု ရှိပါတယ်။

စတိုင်နာ သေဆုံးပြီးနောက်မှာ (Ezra Heywood) အိဇရာဟေးဝုဒ်နဲ့ သူ့အဖွဲ့ဟာ အနှစ်သာရအားဖြင့် ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒီတွေဖြစ်ပြီး လွတ်လပ်တဲ့ အချစ်၊ လွတ်လပ်တဲ့ စကားပြောဆိုခွင့်၊ လွတ်လပ်တဲ့ မြေနဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ အတွေးအခေါ်တို့ကို ထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဟာ အစိုးရနဲ့ အရင်းရှင်စနစ် နှစ်ခုစလုံးကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး စီးပွားရေးအရ အမြတ်ထုတ်တာက အစိုးရရဲ့ ဖိနှိပ်မှုလိုပဲ အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ သူနဲ့ သူ့ရဲ့ New England Free Culture Forum က အဖွဲ့ဝင်အင်အား နည်းပါးပြီး သက်တမ်းတိုပေမယ့် အမေရိကန် လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

၁၈၅၄ ခုနှစ်မှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ဘန်ဂျမင် တက်ကာ (Benjamin Tucker) ဟာ အမေရိကန် ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒီတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ သူရဲ့ အရေးအကြီးဆုံး လုပ်ငန်းက ၁၈၈၁ ခုနှစ်မှာ စတင်ခဲ့တဲ့ Liberty မဂ္ဂဇင်း ဖြစ်ပြီး ၁၉၀၈ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ဝေမှု ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါတယ်။ (Proudhon) ပရောက်ဒွန်း ရဲ့ ဈေးကွက်ဆန့်ကျင်ရေး၊ အရင်းရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ကို မတူညီတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခြင်းအားဖြင့် သူဟာ အမေရိကန် မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ အရေးအပါဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တွေထဲက တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ မက်စ် စတိုင်နာရဲ့ The Unique and His Property စာအုပ်ကို ဂျာမန်ဘာသာကနေ အင်္ဂလိပ်ဘာသာကို ပထမဆုံး ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူရဲ့ အရေးအကြီးဆုံး အတွေးအခေါ်တွေထဲက တစ်ခုက မြေယာလက်ဝါးကြီးအုပ်မှု၊ ငွေကြေးနဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်း လက်ဝါးကြီးအုပ်မှု၊ အကောက်ခွန်လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုနဲ့ မူပိုင်ခွင့်လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုတို့ ပါဝင်တဲ့ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှု လေးမျိုးအကြောင်း သူရဲ့ သီအိုရီပါပဲ။ ၁၉၀၈ ခုနှစ်မှာ သူရဲ့ စာအုပ်တွေအားလုံး မီးထဲမှာ ပါသွားပြီးနောက် ပြင်သစ်ကို သူရဲ့ဇနီးနဲ့အတူ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး မိုနာကိုမှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ် မင်းမဲ့ဝါဒအသိုက်အဝန်းတွေမှာ သူ့ရဲ့ အတွေးအခေါ်တွေက အာနာခို-အရင်းရှင်ဝါဒ ရဲ့ ပဏာမ ခြေလှမ်းတစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ငြင်းခုန်နေကြပါတယ်။ ဒီအယူအဆက မှန်ကန်နိုင်ပါတယ်၊ အထူးသဖြင့် Rothbard က Spooner နဲ့ Tucker တို့ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကို ခံရကြောင်း ရှင်းပြခဲ့တာကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားကြည့်မယ်ဆိုရင်ပေါ့။ အလယ်အလတ်အဆင့် ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒပုံစံကို ထောက်ခံခဲ့တဲ့ အမေရိကန် လစ်ဘာတေးရီးယန်းစာရေးဆရာ Benjamin Tucker ဟာ နာခံမှုမရှိဖို့အတွက် အကြမ်းဖက်မှု ကို အသုံးမပြုခဲ့ဘဲ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်သမားအားလုံးလိုပဲ စီးပွားရေး ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ပုံစံအားလုံးကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပါတယ်။

ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒ သမိုင်းမှာ နောက်ဆုံး အဓိက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက (Lysander Spooner) စပွန်နာလို့ခေါ်တဲ့ ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်ပြီး “မင်းမဲ့ဝါဒီ” အမည်ရတဲ့ စာစဥ်ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂေါ့ဒ်ဝင်၊ ဝါရန်နဲ့ စတိုင်နာတို့လိုပဲ Spooner က ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် “မင်းမဲ့ဝါဒီ” လို့ မခေါ်ခဲ့ပါဘူး။ သူက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် “အစိုးရမဲ့လူ” လို့ ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။ အစိုးရအတွက် တစ်ခုတည်းသော တရားဝင်အခန်းကဏ္ဍကတော့ လူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်ပေးဖို့ဖြစ်ပြီး လွတ်လပ်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ထိန်းသိမ်းဖို့ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းကတော့ အစိုးရကို အင်အားမကြီးအောင် တားဆီးဖို့ပါပဲလို့ Spooner က ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ သူက “သဘာဝဥပဒေ” (Natural Law) ဒါမှမဟုတ် “တရားမျှတမှုဆိုင်ရာ သိပ္ပံ” (Science of Justice) လို့ အများအားဖြင့် ရည်ညွှန်းလေ့ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန် မင်းမဲ့ဝါဒဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အမြင်ကို ထုတ်ဖော်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ဘာသာရေးနဲ့ အသုံးချတွေးခေါ်မှုတွေကနေ လှုံ့ဆော်မှုတွေ ရယူထားပြီး အခွန်ကောက်ခံတာလို တစ်ဦးချင်းစီနဲ့ သူတို့ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေအပေါ် ပထမဆုံး အတင်းအကျပ်ပြုလုပ်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ ရာဇဝတ်မှုတွေဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ (Proudhon) ပရောက်ဒွန်းရဲ့ နာမည်ကြီး “ပိုင်ဆိုင်မှုသည် ခိုးယူခြင်းဖြစ်သည်” ဆိုတဲ့ မင်းမဲ့ဝါဒရဲ့ ဆောင်ပုဒ်ဟာ အမေရိကန်မှာ “အခွန်ကောက်ခံခြင်းသည် ခိုးယူခြင်းဖြစ်သည်” ဆိုတဲ့ အဆိုနဲ့ ခိုင်မာစေခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှုကို တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားတာ မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း စိန်ခေါ်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ Spooner ရဲ့ အဆိုအရ ရာဇဝတ်မှုရဲ့ သဘောသဘာဝကို သဘာဝဥပဒေကို ချိုးဖောက်တာကနေ မူအားဖြင့် ဆုံးဖြတ်ရပါမယ်။ လူသားတွေ ဖန်တီးထားတဲ့ (စိတ်ထင်ရာ) ဥပဒေတွေကို ချိုးဖောက်ခြင်းအားဖြင့် ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ်လို့ ယူဆရတဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ်လို့ မငြင်းဆိုနိုင်ပါဘူး။ လူတွေဟာ တရားမျှတမှုရဲ့ နိယာမတွေကို ပြည့်မီနေသရွေ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ နေထိုင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနိယာမတွေထဲက တစ်ခုကို ချိုးဖောက်တဲ့အခါတိုင်း သူတို့ဟာ စစ်ပွဲတွေဆီကို ဦးတည်သွားကြပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးပြန်လည်မရမချင်း စစ်ပွဲတွေ ဖြစ်နေမှာပဲလို့ သူက ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။

C4SS relies entirely on donations. If you want to see more translations like this, please consider supporting us. Click here to see how