Max Stirner schrijft over zijn ‘unie van egoïsten’ als zijn model voor sociale ordening.
Wat moeten we hierbij voorstellen. En is dit niet gewoon een soort paradox ? Een verbond van egoïsten ? Zijn het dan nog wel egoïsten ? Is het niet rommelen met woorden ?
Wat moet jij je voorstellen, bij een verbond van egoïsme ? Ik denk dat dit idee het meest in het verlengde van het anarcho mutualisme ligt. Wederkerigheid, is waar mutualisme vanuit gaat. Ik doe iets voor jou, als jij iets voor mij doet, maar ( en dat is heel belangrijk ) we moeten er BEIDE beter van worden. Dat is het streven van het anarcho mutualisme. Mutualisme is iets dat we ook zien in de natuur. Dieren en planten die samenwerken, om samen te overleven. Denk aan bloemen en bijen.
Hoe moet je de unie van egoïsme dan in de praktijk zien ? Hoe ga je een unie van egoïsten aan ? Het is eigenlijk vrij eenvoudig. Je gaat relaties/transacties aan met mannen en vrouwen, als jullie er beide beter van worden. In wat voor setting dan ook. Je gaat met je vrienden om, als jullie er beide iets aan hebben. Dan is de vriendschap waardevol. Je gaat een liefdesrelatie aan, of een seksuele relatie aan, als jullie er beide iets aan hebben. Dan is het voor jou ook leuk. Ik bedoel, je wilt niet een vriendschap, met een vriend die jou niet aardig vind. Je wilt geen relatie met een man/vrouw, die jou niet ziet zitten. Als je seks hebt met iemand die jou niet wilt, hoe noemen we dat dan ook alweer ? Zo wil je niet zijn ( neem ik aan ). Anarcho mutualisme trekt dit gegeven verder door. Ook in het economische verkeer willen we consent en wederkerigheid.
Sociaal gedrag en egoïsme lopen dus zo in elkaar over. Twee tegenpolen, die elkaar bestaansrecht geven. Dat is het idee.
Solidariteit Netwerken, zijn een soort unie van egoïsten. Jullie slaan de handen ineen, om elkaars belangen te behartigen. Zolang je er niet meer iets aan hebt, verlaat je het netwerk. Maar zolang je erin zit, gaan we uit van solidariteit. Jij helpt mij in een conflict op mijn werk ? Dan zal ik jou ook helpen. Waarom ? Dat spreekt voor zich, dat heeft te maken met enig eergevoel. De meeste mensen hebben dit ( wijst de praktijk uit ). De buurman heeft een maand op je kat gepast en vraagt of jij wilt helpen met het klussen in zijn huis, voor een dag. Verreweg de meeste mensen zijn dan niet antisociaal en helpen de buurman.
kapitalisme is duidelijk geen unie van egoïsten. Het is een bolwerk van één specifieke egoïst/tiran. Één persoon mag de egoïst zijn, de rest moet zich onder deze persoon schikken. Eigenlijk niet heel anders dan een staat, of monarchie. Een bedrijf is dan ook een soort sub staat, micro monarchie. Kapitalisme ( en dus anarcho kapitalisme ook) is niet het soort van individualisme waar Stirner op doelde. Voor veel kapitalisten is Stirner dan ook te radicaal.
De kapitalist in kwestie is overigens niet écht vrij ( hij/zij is zijn leven niet zeker, want de arbeiders gaan zich keihard tegen hem/haar verzetten. (Denk aan eindeloze agitatie, van de arbeidersbeweging )
En, de arbeiders zijn natuurlijk ook niet vrij in het kapitalisme, dat spreekt voor zich. Zowel meester als slaaf, is onderdrukt in deze constructie. De meester(es) moet op zijn/haar hoede zijn en de slaaf wordt rond gecommandeerd.
Wat ook vreemd is, als je erover nadenkt. De meester heeft een slaaf in zich ( incompetentie, wereldvreemdheid ), de slaaf heeft een meester in zich. Het zijn van een slaaf, maakt mensen namelijk gehard en strijdbaar, fatalistisch ( meesterschap )
Maar is het wel mogelijk, een verbond van egoïsten ? Uiteraard is het mogelijk. Zoveel is het niet gevraagd. Als je wil kan jij je leven zo vormgeven. We zijn gewend aan kapitalistische hiërarchie, maar het ligt in onze eigen handen of wij ons naar dit model schikken.
Persoonlijke vrijheid komt pas tot bloei, als mensen voorbij een meester/slaaf dualisme handelen. Een mens die geen meester en geen slaaf is, in die zin heeft het anarchisme ook wel wat met Friedrich Nietzsche te maken. Nietzsche verlangde ook naar een mens ontwikkeld voorbij meester/slaaf. Een mens die zich niets laat vertellen en een mens die meesterschap uitstraalt, maar een meesterschap voorbij een maatschappelijke setting. Een persoon die meesterschap uitstraalt over zijn/haar eigen bestaan, maar zelf geformuleerd. Een vrijheid van binnenuit. Een kapitalistische Directeur is geen übermensch, voor Nietzsche. Nietzsche verlangt levenskunst van de mens, zelf vorm gegeven. Dit is een overeenkomst tussen Nietzsche en Stirner.
Hoe gaan we deze ‘unions of egoists’ dan vormgeven ? Daar moeten we het over gaan hebben. Daar is C4SS voor.