Του Less Antman
«Η ιδιοκτησία είναι κλοπή!» ήταν η πολεμική κραυγή ενός γνωστού Γάλλου αναρχικού του 19ου αιώνα. «Αντιθέτως, αδερφέ μου», αναφώνησε ένας άλλος. «Η ιδιοκτησία είναι ελευθερία!». «Είστε και οι δύο λάθος», είπε ένας τρίτος. «Η ιδιοκτησία είναι αδύνατη»! Είναι εκπληκτικό πώς τέτοιοι άνθρωποι τα βρίσκανε πράγματι μεταξύ τους. Πόσο μάλλον που επρόκειτο για τον ίδιο άνθρωπο, τον Pierre Proudhon, που είπε τα παραπάνω.
Όλοι οι αναρχικοί υποστηρίζουν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που αντίκεινται σε αυτά. Και όλοι οι αναρχικοί αντίκεινται στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που τα υποστηρίζουν. Αυτό που έχει σημασία είναι το πλαίσιο. Και οι ορισμοί.
Η Ιδιοκτησία είναι Κλοπή
Ο Proudhon δεν ήταν ανόητος: αναγνώριζε την ειρωνεία τη πρότασης, καθώς, ενώ την καταδίκαζε, ταυτόχρονα την επιβεβαίωνε. Χωρίς την έννοια της ιδιοκτησίας δε μπορεί να υπάρχει η έννοια της κλοπής. Συνεπώς, ας προσπαθήσουμε λίγο να καταλάβουμε τι πραγματικά μπορεί να εννοούσε.
Όταν ο Proudhon έγραψε αυτές τις λέξεις, η γη ήταν μακράν η σημαντικότερη μορφή ιδιοκτησίας, και η κατοχή της ήταν αποτέλεσμα αυθαίρετων αξιώσεων, οι οποίες επιβάλλονταν από την κυβέρνηση, πάρα προσωπικής διαχείρισης ή οικειοθελών μεταβιβάσεων που ανάγονται αρχικά σε κάποιον προσωπικό διαχειριστή. Κοντολογίς, το μεγαλύτερο κομμάτι ιδιόκτητης γης εκείνη τη περίοδο απλώς κλάπηκε.
Οι σκεπτόμενοι άναρχο-καπιταλιστές αναγνωρίζουν αυτό το σημείο και επιμένουν πως στηρίζουν μονάχα τις αυτό-διαχειριζόμενες αξιώσεις, νομίζοντας έτσι πως καταρρίπτουν την άναρχο-κομμουνιστική ένσταση προς την ιδιωτική περιουσία. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ακριβώς γιατί ένα θεμελιώδες σημείο είναι πως οι ιδιοκτήτες γης θεωρούνταν οι αποκλειστικοί νόμιμοι ρυθμιστές των πάντων, πραγμάτων και ανθρώπων, εντός της γης τους. Και ορισμένοι άναρχο-καπιταλιστές υποστηρίζουν κάτι τέτοιο. Μυστηριωδώς, πολλοί από αυτούς υπερασπίζονται αυτήν την οπτική περί ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων ως λογική απόρροια της αρχής της αυτό-ιδιοκτησίας.
Αυτό-ιδιοκτησία
Όπως ανέφερα και αλλού, ο αγαπημένος μου ορισμός της αναρχίας είναι του Roderick Long:
«Οι Άλλοι Άνθρωποι Δεν Είναι Ιδιοκτησία Σου.»
Μέχρι στιγμής δεν έχω γνωρίσει κάποιον άναρχο-καπιταλιστή που να αμφισβητήσει αυτή την φόρμουλα. Σχεδόν όλοι τους συμφωνούν επίσης με τη διατύπωση του Thomas Jefferson των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, όπου δηλώνει πως το δικαίωμα στην ζωή, την ελευθερία και την ευτυχία, είναι αναπαλλοτρίωτα, που σημαίνει πως είναι «ανίκανα να αποκηρυχτούν ή να μεταβιβαστούν σε κάποιο άλλο πρόσωπο.
Αλλά εάν οι «Καταπατητές Θα Πυροβολούνται Κατόπιν Εντοπισμού» είναι μια έγκυρη έκφραση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του ιδιοκτήτη, τότε είναι ξεκάθαρο πως η αυτό-ιδιοκτησία δε θα μας πάει μακριά: τα αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα υφίστανται μόνο εάν βρεις ένα σημείο που κανείς άλλος δε θέλει, ειδάλλως θα ανακηρυχτείς άμεσα σε ξένο εισβολέα. Ναι, φυσικά μπορεί να σκοτώσω κάποιον ο οποίος συνιστά άμεση απειλή για τη ζωή μου, αλλά αυτό ισχύει ανεξαρτήτως του εάν με απειλούν στο σπίτι μου, στο διαμέρισμα που ενοικιάζω, στο ξενοδοχείο που μένω, ή στο εστιατόριο στο οποίο γευματίζω: δεν έχει σε τίποτα να κάνει με το εάν είμαι ο ιδιοκτήτης της περιουσίας.
Οι ιδιοκτησιακές κοινότητες αποτελούν μια παράξενη εφαρμογή της ακραίας ιδιοκτησιακότητας. Οι υπερασπιστές τους συχνά ισχυρίζονται πως οποιοσδήποτε κανόνας μπορεί να εφαρμοστεί, με την προϋπόθεση πως η περιουσία ήταν νομίμως διαχειριζόμενη και μεταβιβασμένη. Και πάλι, οποιοσδήποτε υποστηρίζει κάτι τέτοιο και ισχυρίζεται πως η αυτό-ιδιοκτησία είναι αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα, πρέπει να αναλογιστεί πόσο άδειο καθίσταται με αυτόν τον τρόπο αυτό το αξίωμα. Με σιγουριά μπορώ να πω πως δεν θα χρειάστηκε ποτέ να εμπλακούν στην διαχείριση μιας κοοπερατίβας ή ενός οικιστικού συνεταιρισμού.
Η Ιδιοκτησία είναι Ελευθερία
Παρόλα αυτά, δεν επιθυμώ να καταβαραθρώσω τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, αλλά να τα επαινέσω. Οι ύστερες τοποθετήσεις του Proudhon αναγνώριζαν πως οι αξιώσεις των ιδιοκτητών ιδιωτικής περιουσίας ήταν ένα ανάχωμα ενάντια στις κυβερνητικές παραβιάσεις της ίδιας της ζωής και της ελευθερίας. Νομίζω πως πρέπει να πάμε παραπέρα: τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα έχουν αποδειχθεί ως το κατεξοχήν εργαλείο ελάττωσης της κοινωνικής βίας γενικότερα. Όπως το αποτύπωσε και ο James Payne στο Η Ιστορία της Δύναμης, ο κόσμος προοδευτικά γίνεται όλο και πιο ειρηνικός με το πέρασμα των αιώνων, και ο αυξανόμενος σεβασμός προς τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα είναι πιθανόν ένας από τους λόγους. Ο John Hasnas έγραψε μια εξαιρετική ιστορία του τρόπου με τον οποίο αναπτύχθηκε το δίκαιο στην Προ-Νορμανδική Αγγλία, με τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα να αναδύονται ως αποτελεσματική εναλλακτική τον φεούδων αίματος. Και ο Bruce Benson στις μελέτες του The Enterprise of Law: Justice Without the State, εντόπισε τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα ως χαρακτηριστικό όλων των δικαιϊκών συστημάτων που που αναπτύχθηκαν σε κοινωνίες χωρίς κεντρικό σχεδιασμό. Όταν ζητείται από τους αναρχοκαπιταλιστές να δώσουν ιστορικά παραδείγματα των δικών τους κοινωνιών, συνήθως διαλέγουν παραδείγματα αιώνων, όπως στην Κέλτικη Ιρλανδία, και την Ισλανδία των Βίκινγκς, ενώ οι αναρχοκομμουνιστές στρέφονται προς πρόσκαιρα πειράματα όπως η Παρισινή Κομμούνα και η Ισπανική Επανάσταση.
Φαίνεται πράγματι πως οι αναρχικές κοινωνίες οι οποίες σέβονταν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα επέζησαν πολύ περισσότερο προτού αποτύχουν. Αλίμονο, όμως, όπως κάθε κυβέρνηση στην ιστορία, έτσι και κάθε αναρχία έχει υπάρξει ιστορικά πεπερασμένη. Περισσότερα για αυτό ακολούθως.
Η Ιδιοκτησία είναι Αδύνατη
Το κείμενο του Hasnas είναι ιδιαιτέρως επεξηγηματικό, καθώς αναφέρει τα όρια στα ιδιοκτησία που φυσιολογικά ηγέρθησαν. Οι διευκολύνσεις είναι ένα απτό παράδειγμα: αν σου ανήκει ένα κομμάτι γης, και αποκτήσω τριγύρω σου, ακόμα και με νόμιμη μεταβίβαση χρησικτησίας, δεν έχω εκ των πραγμάτων το δικαίωμα να σε αιχμαλωτίσω αρνούμενος δίαυλο δουλείας μέσω της ιδιοκτησίας μου. Θα ήταν άχρηστο να κατέχω το έδαφος και όχι τον χώρο πάνω από το έδαφος, ωστόσο δε μπορώ να κατέχω οτιδήποτε υπάρχει πάνω από το έδαφος μου μέχρι το σύμπαν ολόκληρο (πράγματι αναρωτιέμαι τι υπάρχει 1 μίλι πέρα από το τέλος του σύμπαντος). Δε μπορώ να αποκλείσω τον αέρα και το φως να εισέρχονται στην ιδιοκτησία μου, ή να απαγορεύσω όλα τα μόρια που εγώ θεωρώ μόλυνση (ειδικά τώρα που πολλοί θεωρούν πως ο άνθρακας είναι ρυπογόνος). Η απολυταρχία στα πλαίσια της ιδιοκτησίας μπορεί να φτάσει σε παράλογα σημεία. Και είναι έτσι, επειδή κοιτάμε την ιδιοκτησία από τη λάθος πλευρά, προσπαθώντας να παράξουμε μια σειρά κανόνων για όλες τις περιπτώσεις από πρώτα αξιώματα, ενώ η ιδιοκτησία είναι, πράγματι, η λύση ενός προβλήματος την οποία οι αυτό-ιδιοκτήτες υιοθετούν για τον σκοπό της αρμονικής και ειρηνικής ζωής μεταξύ τους.
Ένα Σύμπλεγμα Δικαιωμάτων
Η Ιδιοκτησία δεν είναι ένα δικαίωμα, αλλά ένα σύμπλεγμα διαφορετικών δικαιωμάτων το οποίο μπορεί να αναλυθεί όταν αυτό είναι επιθυμητό. Ο βραβευθείς με το Νόμπελ Οικονομικών το 2009, Elinor Ostrom, ο οποίος πέθανε φέτος, εκτέλεσε τη δύσκολη εργασία του καθορισμού του τρόπου με τον οποίο οι πραγματικοί άνθρωποι έλυσαν προβλήματα τα οποία περιελάμβαναν κοινή δεξαμενή πόρων και αντιστέκονταν τόσο σε κυβερνητικές όσο και ιδιωτικές λύσεις σε ότι αφορά την περιουσία. Συζήτησε τουλάχιστον 5 διαφορετικές κατηγορίες ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων: πρόσβαση, απόσυρση, διαχείριση, αποκλεισμός, απαλλοτρίωση, και τόνισε πως ξεκάθαρα δεν πρόκειται για «όλα ή τίποτα».
Θα μπορούσε κανείς να εισάγει και λεπτότερες διακρίσεις. Εάν διαχειρίζομαι μια ιδιοκτησία προκειμένου να χτίσω ένα σπίτι, μπορεί να συνεπάγεται το δικαίωμα να μην με ξυπνάνε δυνατοί θόρυβοι κατά τη διάρκεια του ύπνου μου, όμως εάν διαχειρίζομαι μια ιδιοκτησία για να φτιάξω ένα εργοστάσιο, αυτό το δικαίωμα πιθανόν να μην υπάρχει. Μπορούμε να δούμε πως η περιουσία που διαχειρίζομαι για να καλλιεργώ τρόφιμα, κάποιος άλλος μπορεί να την χρησιμοποιήσει για περίπατο, κάποιος άλλος ως διαδρομή για να περάσει κάπου απέναντι, και στο βαθμό που οι χρήσεις δεν εμποδίζουν η μία την άλλη, ο καθένας έχει δικαίωμα στη διαχείριση της ίδιας ιδιοκτησίας. Δεκτό είναι εξάλλου το γεγονός πως μια τοποθεσία που συνιστά προσωπική κατοικία παρέχει μεγαλύτερο δικαίωμα στον αποκλεισμό άλλων. Ακόμα και έτσι όμως, η λογική πρέπει να επικρατήσει.
Διαχειριζόμαστε μια ιδιοκτησία στο μέτρο που την χρησιμοποιούμε και με τον τρόπο που την χρησιμοποιούμε, και παραιτούμαστε του δικαιώματος μας όταν είναι ξεκάθαρο πως έχουμε σταματήσει να τη χρησιμοποιούμε (όπως πρότεινε και Bill Orton, η διαφορά μεταξύ των άναρχο-καπιταλιστικών και των άναρχο-κομμουνιστικών θεωριών της ιδιοκτησίας εντοπίζεται εν πολλοίς στον βαθμό οικειοποίησης της ιδιοκτησίας με την πάροδο της χρησικτησίας.
Άπαξ και σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε την χρησικτησία ως μια συνθήκη η οποία παρέχει πλήρη και μόνιμο έλεγχο επί της ιδιοκτησίας μέσω της πράξης της περίφραξης και της εργασίας, αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των ανθρώπων που θα υποστήριζαν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Ακόμα και οι αναρχοκομμουνιστές υποστηρίζουν το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, ως δικαίωμα να μην μου αφαιρεθεί δια της βίας, ενόσω τη χρησιμοποιώ. Και ενώ πολλές αναρχό-κομμουνιστικές θεωρίες είναι εκνευριστικά ασαφείς σχετικά με το χρόνο που θα πρέπει να μεσολαβήσει από τη στιγμή που μια περιουσία σταμάτησε να χρησιμοποιείται μέχρι να θεωρηθεί εγκαταλελειμμένη και γιατί ο δανεισμός της ιδιοκτησίας είναι οκ και η μεταβίβαση της είναι οκ, αλλά ο δανεισμός της ιδιοκτησίας ως αντάλλαγμα για την μεταβίβαση της ιδιοκτησίας (ενοίκιο) δεν είναι οκ, αυτοί που τις εκφράζουν δεν είναι τόσο τρελοί ώστε να ισχυριστούν πως κάποιος που αφήνει το κρεβάτι του για να πάει στο μπάνιο τη νύχτα, το έχει εγκαταλείψει και, συνεπώς, πως το άφησε ανοιχτό προς διεκδίκηση από κάποιον άλλον, όπως έχουν επισημάνει ορισμένοι.
Παρομοίως, μια από τις πλέον γνωστές αρχές του δημοσίου δικαίου στον κολλώδη κόσμο της ιδιοκτησίας είναι πως «η ιδιοκτησία είναι σχεδόν όλο το δίκαιο», και ενώ δεν είναι κυριολεκτικά αληθής στο πλαίσιο των νομοθετημάτων, υπήρξε και σε μεγάλο βαθμό συνεχίζει να αντιπροσωπεύει την κοινή λογική του μέσου ανθρώπου στον Αγγλοσαξονικό κόσμο. Η αποδεκτή δικαιϊκή αρχή της χρησικτησίας εκπορεύεται από εκεί, και οι νομικοί σχολιαστές αναφέρονταν σε αυτήν ως έγκυρη ιδέα, αν όχι ως μαθηματικά κυριολεκτική πρόταση. Όποτε ας μη λέμε τριγύρω πως οι αναρχοκομμουνιστές λένε ανοησίες όταν μιλάνε για κτήση και όχι για ιδιοκτησία (property).
Επιπλέον, ακόμη και στον βαθμό που τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα είναι νόμιμα, η επίλυση των διαφορών επί της ιδιοκτησίας δεν θα μπορούσε να είναι βασισμένη επί κάποιου εδάφους, γιατί έτσι θα αναιρούνταν όλο το ερώτημα. Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό στην ιδιοκτησία μου! Ποιος το λέει? Ο δικαστής το λέει! Ποιος δικαστής? Ο δικαστής τον οποίο επέλεξα για όλες τις διαφορές που αφορούν στην ιδιοκτησία μου! Ποιος λέει ότι είναι ιδιοκτησία σου? Ο Δικαστής! Ποιος δικαστής? Ο δικαστής τον οποίο επέλεξα για όλες τις διαφορές που αφορούν στην περιουσία μου! Θέλω διαφορετικό δικαστή! Δεν έχεις επιλογή, εφόσον βρίσκεσαι στην ιδιοκτησία μου! Σύμφωνα με ποιόν? Με τον Δικαστή! Ποιόν δικαστή? Τον δικαστή τον οποίο επέλεξα να επιλύσει όλες τις διαφορές που προκύπτουν σχετικά με την περιουσία μου!
Βιώσιμη Αναρχία
Οι αναρχικοί έρχονται συνήθως αντιμέτωποι με μια παράδοξη κατάσταση όταν καλούνται να υπερασπιστούν την πρακτική διάσταση των απόψεων μας και όταν μας ζητείται να δώσουμε ιστορικά παραδείγματα. Αν παρατηρήσουμε πως δεν έχει υπάρξει κάποιο ολοκληρωμένο αναρχικό εγχείρημα, αυτό θα αποτελούσε απόδειξη ουτοπικότητας. Αν δώσουμε ξεκάθαρα παραδείγματα από τον σύγχρονο κόσμο, όπως στο εξαιρετικό The Obviousness of Anarchy του Hasnas, όλα μας τα παραδείγματα απορρίπτονται, γιατί αφορούν σε μια κοινωνία η οποία έχει ακόμα κυβέρνηση (ακόμη και όταν η ύπαρξη της δεν έχει καμία επίπτωση στο παράδειγμα). Και εάν παραθέσουμε ιστορικά παραδείγματα – και υπάρχουν πολλά – συναφή προς αυτό που προτείνουμε, μας ζητείται να απαντήσουμε γιατί δεν εξακολουθούν να υφίστανται.
Ως προς την μακροβιότητα τους, νομίζω πως τα άναρχο-καπιταλιστικά πειράματα έχουν αποδειχθεί πιο επιτυχημένα από τα αντίστοιχα άναρχο-κομμουνιστικά. Αλλά νομίζω πως οι αναρχο-κομμουνιστές έχουν την απάντηση στο γιατί τα πρώτα εντέλει απέτυχαν: ο συγκεντρωτισμός των εξουσιών είναι επικίνδυνος ακόμα και όταν απορρέει από οικειοθελή συμπεριφορά. Τόσο στην Ισλανδία όσο και στην Ιρλανδία, ο μη αναγκαστικός νόμος και η ιδιωτική περιουσία κυριάρχησαν επί αιώνες, ωστόσο η αποδοχή του Χριστιανισμού και, ιδιαιτέρως σημαντικό, η ροή χρημάτων μέσω φόρων προς την εκκλησία, οδήγησαν στην αυξανόμενη συγκέντρωση πλούτου στα χέρια αυτών που επέβλεπαν τις δραστηριότητες της εκκλησίας, και αυτό που ήταν οικειοθελές έγινε καταναγκαστικό όταν αυτός ο πλούτος χρησιμοποιήθηκε με βίαιο και εξουσιαστικό τρόπο.
Επομένως, είναι σωστό να αμφισβητείται η ιεραρχία σε όλες τις μορφές της, συμπεριλαμβανομένων και της σχέσης ιδιοκτήτη-νοικάρη και της σχέσης εργοδότη-εργαζόμενου. Αυτό δεν συνεπάγεται πως πρέπει να είναι παράνομες, αλλά σημαίνει πως αισθανόμαστε άβολα με ΟΛΕΣ τις ανισορροπίες ΟΛΩΝ των σχέσεων εξουσίας και διερωτόμαστε για τους λόγους που τις διέπουν. Επί του παρόντος, τεράστιες εκτάσεις γης είναι αποκλεισμένες από κάθε είδους χρησικτησία, ακόμα και εντός πόλεων, και τόσο η αδειοδότηση όσο και η ρύθμιση, συμβάλλουν στην καταστροφή άπειρων ευκαιριών για αυτο-απασχόληση. Οι νόμοι περί πνευματικών δικαιωμάτων χρησιμοποιούνται για να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να χρησιμοποιήσουν την ίδια τη χειροπιαστή τους ιδιοκτησία βασισμένη στη γνώση τους, και οι μόνοι που μπορούν να επωφεληθούν αυτών των νόμων είναι οι πιο πλούσιοι λόγω του μονοπωλιακού νομικού συστήματος το οποίο είναι εξωφρενικά κοστοβόρο. Αν απαλλαχθείς από αυτούς τους περιορισμούς, οι ανισότητες στην εξουσία που οφείλονται στον καπιταλισμό συρρικνώνονται.
Και αν δώσει κανείς βαρύτητα στα λόγια των πλέον έξυπνων αναρχοκομουνιστών αντί να τους καταλογίσει απόψεις που δεν τους εκφράζουν, θα ανακαλύψει πως οι μέθοδοι που προτείνουν ώστε να απαλλαχθούν από τις μη-βίαιες ιεραρχίες στις οποίες αντίκεινται, είναι πράγματι μη-βίαιες και εντελώς συμβατές με την ελεύθερη αγορά. Όπως το βλέπω, δεν είμαστε μόνο σύμμαχοι σε ότι αφορά τα πλέον σημαντικά ζητήματα των καιρών μας, όπως οι στρατιωτικές επεμβάσεις, η απαγόρευση των ναρκωτικών, η πρόνοια για τις επιχειρήσεις, οι άδειες, οι ρυθμίσεις και οι φόροι, τα οποία διαλύουν τις ευκαιρίες του μέσου ανθρώπου, αλλά είμαστε ισότιμοι σύμμαχοι και ενάντια στην ιεραρχία. Ο David Friedman, του οποίου το The Machinery of Freedom ήταν το βιβλίο το οποίο με έκανε αναρχοκαπιταλιστή (παρόλο που προτιμώ να με αποκαλώ τον εαυτό μου αναρχικό των αγορών, αναρχικό του κοινού δικαίου, ή απλώς αναρχικό), έκανε ξεκάθαρο πως προτιμούσε μια κοινωνία ατομικών ιδιόκτητων επιχειρήσεων παρά μεγάλες εταιρίες, και είδε τις εκτεινόμενες αγορές ως τον καλύτερο τρόπο επίτευξης της.
Στην αναρχία, τα δίκτυα αντικαθιστούν τις ιεραρχίες ως μέσο οργάνωσης της κοινωνίας. Ομοίως, βλέπω τις τιμές να αντικαθιστούν τα αφεντικά, καθώς συντονίζουμε την δραστηριότητα μέσω του συστήματος των τιμών παρά μέσω εντολών οι οποίες μονόδρομα δίνονται από κάποιους και εκτελούνται από άλλους. Επιπλέον, χρειαζόμαστε επαγρύπνηση προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις ανισορροπίες στην κατανομή της εξουσίας, ακόμα και όταν είναι αποτέλεσμα εθελούσιας δραστηριότητας. Το μποϊκοτάζ σε επιχειρήσεις που μεταχειρίζονται άθλια τους εργαζόμενους τους ή χρησιμοποιούν τη δύναμη της αγοράς για τον περιορισμό των επιλογών του καταναλωτή αποτελεί κομμάτι της αναπαραγωγής της ελεύθερης κοινωνίας. Για αυτό το λόγο το γύρισα από Apple Iphone σε Google Android.) Ο εξοστρακισμός των συσσωρευτών πλούτου οι οποίοι δεν κάνουν τίποτα για να βοηθήσουν τους λιγότερο τυχερούς και ο έπαινος αυτών που χρησιμοποιούν τον πλούτο για το καλό της κοινωνίας είναι επίσης κομμάτια της.
Εκτιμώ ιδιαιτέρως την ιδέα της καλής πίστης ως το υπέρτατο νόμισμα, όπως έγραψε ο William Gillis το 2009 στον ιστότοπο του, Human Iterations. Σε μια αναρχική κοινωνία, οι πλούσιοι δεν ξεχνούν πότε πως παύουν να είναι πλούσιοι, εάν η υπόλοιπη κοινωνία επιλέξει να μην αναγνωρίσει του τίτλους ιδιοκτησίας τους: τη στιγμή που διεκδικείς δικαίωμα επάνω σε περισσότερα από αυτά που μπορείς ο ίδιος να ελέγξεις, κρέμεσαι από το εάν οι άλλοι θα τιμήσουν την αξίωση σου. Για αυτό να είσαι καλός με τους ανθρώπους.
Στην Υπηρεσία του Ανθρώπου
Είναι ώρα λοιπόν για τον Αναρχικό Τσελεμεντέ. Πιστεύω πως η ιδιοκτησία λύνει προβλήματα, αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο επίτευξης της κοινωνικής ειρήνης και οικονομικής αποδοτικότητας από το οποίο επωφελείται σε μεγάλο βαθμό η κοινωνία. Ωστόσο, αποτελεί μια χρήσιμη κοινωνική σύμβαση, όχι κάποιο απόλυτο δικαίωμα που απορρέει από την αυτό-κυριαρχία: δεν υπάρχει λόγος κάποιος ο οποίος γεννιέται το έτος 2100 να έχει λιγότερα δικαιώματα από κάποιον που γεννήθηκε το έτος 2000, ωστόσο εάν όλος ο κόσμος μετατραπεί ιδιόκτητη περιουσία και οι ιδιοκτήτες μπορούν να θεσπίσουν όλους τους κανόνες για την ιδιοκτησία τους, τότε κάθε άτομο θα γεννιόταν μετά από αυτή την ημερομηνία θα γεννιόταν σκλάβος, και η ιδέα της αυτο-ιδιοκτησίας θα ακούγονταν σαν αστείο.
Επιπλέον, τα όρια των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων έχουν ήδη κατοχυρωθεί στο δημόσιο δίκαιο και οι αναρχο-καπιταλιστές θα χρειαστεί να εγκαταλείψουν τις εκδοχές-καρικατούρες του δικαίου των συμβολαίων, και να μάθουν για την διάρκεια, την αθέμιτη επιρροή, και τις οικειοποίησης: οι καθιερωμένες έννοιες του δημοσίου δικαίου οι οποίες πηγαίνουν πέρα από την «τι-να-κάνουμε-εφόσον-συναίνεσε-σε-αυτό» αντίληψη περί συμβολαιακών υποχρεώσεων. Στις ΗΠΑ έχουμε τροποποιήσει αρκετά το δίκαιο των συμβολαίων, ώστε να αναγνωρίζουμε πως οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα να παραιτηθούν από τη δουλειά τους, ακόμα και εάν έχουν υπογράψει πολυετές συμβόλαιο (εκτός αυτών που προσλαμβάνονται από τον κρατικό στρατό), και οι οφειλέτες μπορούν να διαγράψουν τις οφειλές τους κηρύσσοντας χρεοκοπία και δεν θα καταλήξουν στη φυλακή εάν αδυνατούν να πληρώσουν (εκτός αυτών που έχουν χρέη από κρατικούς φόρους). Εν ολίγοις, η ιερότητα των συμβολαίων είναι ήδη αναγνωρισμένη ως απαράδεκτη έννοια κατά το νόμο, γιατί παραβιάζει την αυτο-ιδιοκτησία.
Το μόνο που απαιτεί η αναρχία είναι η παραδοχή πως οι άλλοι άνθρωποι δεν είναι ιδιοκτησία μας. Με αυτό και μόνο θα δημιουργήσουμε οποιαδήποτε τάξη και οργάνωση χρειάζεται σε ένα περιβάλλον αλληλοσεβασμού. Όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με δισεπίλυτες διαμάχες, θα δημιουργήσουμε εργαλεία για να τις επιλύσουμε. Η ιστορία μας δείχνει πως η ιδιωτική περιουσία είναι ένα από αυτά τα εργαλεία, το οποίο, ωστόσο, δε θα έπρεπε να το ανάγουμε στο επίπεδο ενός φετίχ που ξεπερνά την κοινή λογική και την ανθρωπιά μας.
Μπορούμε να ζήσουμε όλοι μαζί
Αυτό που περισσότερο με κάνει αισιόδοξο για το μέλλον του αναρχικού κινήματος, είναι το γεγονός πως η πραγματικότητα πάντοτε θα παίρνει το προβάδισμα από τη θεωρία. Τόσο ο άναρχο-καπιταλιστής που επιμένει πως η χρησικτησία δημιουργεί πλήρη και μόνιμη κυριαρχία επί κάποιας τοποθεσίας, όσο και ο αναρχοκομμουνιστής που επιμένει πως η ιδιωτική περιουσία είναι κακή, υποκλίνονται στην πραγματικότητα, εντός της οποίας μπορεί να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τα εργαλεία της πειθούς, το εξοστρακισμού και του μποϋκοτάζ, αλλά εν τέλει θα πρέπει να ζήσουν στον κόσμο όπως αυτός είναι.
Δεν βλέπω πουθενά τεκμήρια πως οι αναρχικές κοινωνίες θα μπορούσαν να υιοθετήσουν οποιοδήποτε εκ των δύο άκρων (και εάν είμαι λάθος, υποκλίνομαι σε αυτή την πραγματικότητα). Το κείμενο του Hasnas στο οποίο παρέπεμψα προηγουμένως προβάλλει τον ισχυρισμό πως οι άνθρωποι δημιουργούν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα όταν μπορούν να λύσουν έτσι ένα πρόβλημα και να κάνουν εξαιρέσεις όταν αυτές λύνουν ένα άλλο πρόβλημα. Το δημόσιο δίκαιο αναπτύχθηκε από την κοινή λογική των ανθρώπων.
Η αναρχία δεν είναι σύστημα. Δεν είναι καν -ισμός, παρόλο που ο αναρχισμός είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε συχνά. Πρόκειται για μια στάση σεβασμού απέναντι στους άλλους ανθρώπους, και η απόρριψη των σχέσεων αφέντη-δούλου (χωρίς εξαίρεση για τους κυβερνητικούς αξιωματούχους). Αυτό που αναδύεται από μια ατμόσφαιρα αλληλοσεβασμού είναι απρόβλεπτο, διαφέρει από μέρος σε μέρος, και μεταβάλλεται με τον χρόνο. Πιστεύω πως η ιδιοκτησία έχει αποδείξει την αξία της, αλλά πως δεν είναι βιώσιμη χωρίς την καχυποψία απέναντι στις συγκεντρώσεις πλούτου και εξουσίας, ακόμα και αν έχει προκύψει εθελουσίως. Όσο πιστεύω πως οι αναρχο-κομμουνιστές είναι τελείως λάθος σχετικά με την ανάγκη κατάργησης των ενοικίων και του μισθού, άλλο τόσο πιστεύω πως είναι απολύτως σωστοί σχετικά με την ανάγκη της καχυποψίας όλων των ανισορροπιών της εξουσίας και της ανοικτής καταδίκης αυτών που επωφελούνται από αυτές τις ανισορροπίες.
Ζήτω η Ιδιοκτησία! Κάτω η Ιεραρχία!
[σημείωση: δεν ισχυρίζομαι πως οι ερμηνείες των σλόγκαν του Proudhon που επιχειρώ είναι πανομοιότυπες με τις δικές του. Ο Proudhon δεν είπε καν αυτά τα πράγματα, αφού μιλούσε γαλλικά. Αλλά νομίζω πως θα ήμασταν φίλοι, τουλάχιστον μέχρι να φτάσει η κουβέντα στο εάν τα κρασιά της Καλιφόρνια είναι καλύτερα από τα Γαλλικά]